مقاله پژوهشی
محسن آبیاتی؛ حسنعلی پورمند
دوره 16، شماره 60 ، آذر 1401، صفحه 5-30
چکیده
یکی از اهداف غایی معماری این است که محلی را به مکانی قابل بهره‌برداری و سکونت تبدیل کند، بدان معنا که ذات نهفته و بالقوه حاضر در عناصر محیط را عیان نماید؛ از این رو مطالعه مکان بسیار حائز اهمیت است. از سوی دیگر نقطه آغار مفهوم پدیده‌شناسی در شاخه علوم فلسفی است، اما هرگز در فلسفه محدود نشده و دامنه نفوذ خود را در علوم مختلف دیگر، از ...
بیشتر
یکی از اهداف غایی معماری این است که محلی را به مکانی قابل بهره‌برداری و سکونت تبدیل کند، بدان معنا که ذات نهفته و بالقوه حاضر در عناصر محیط را عیان نماید؛ از این رو مطالعه مکان بسیار حائز اهمیت است. از سوی دیگر نقطه آغار مفهوم پدیده‌شناسی در شاخه علوم فلسفی است، اما هرگز در فلسفه محدود نشده و دامنه نفوذ خود را در علوم مختلف دیگر، از جمله معماری در بر‌گرفته است. رویکرد پدیده‌شناسی در مورد یک پدیده، تفکر در ماهیت درونی و آشکار سازی ذات آن است. کریستین نوربری شولتز به عنوان یکی از برجسته‌ترین چهره‌های پدیده‌شناسی در مکان و معماری مسکونی تأثیر بسیار عمیقی در گسترش این گفتمان داشته است. در این پژوهش، با استفاده از ابزارهای گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات اسنادی و برداشت‌های شخصی میدانی تلاش شده است تا مفاهیم و اصول مرتبط با مفهوم مکان و پدیده‌شناسی مکان، بررسی و واژه خانه تحلیل شود. در این راستا ابتدا پدیده‌شناسی فلسفی که مبدأ و تبلور مفهوم پدیده‌شناسی در معماری است، بررسی و در کنار آن، تفحصی در آراء و نظریات کریستین نوربری شولتز در حوزه مفهوم پدیده مکان و پدیده‌شناسی مکان شده است. سپس، مفهوم خانه، محل قرار و سکونت همراه با آرامش انسان مورد واکاوی قرار گرفته است و در ساختار خانه با شاخص مفهومی مکان از دیدگاه شولتز مطابقت داده شد و به عنوان نمونه موردی، یکی از خانه‌های ارزشمند تاریخی ایران (خانه بروجردی‌های کاشان) مورد کنکاش قرار گرفت.
مقاله پژوهشی
سیده آیدا برکاتی؛ حانیه سادات زنده باد؛ محمد منصور فلامکی
دوره 16، شماره 60 ، آذر 1401، صفحه 31-44
چکیده
نشانه‌شناسی روشی است که در تداوم خردی فلسفی در غرب شکل گرفت اما به صورت ناملموس و منسجم با مخاطب ارتباط برقرار می‌کند. نشانه‌شناسی فرآیندی است که هویت خود را بر اساس متن به دست می‌آورد و به عنوان ابزاری ارتباطی بین معماری و مخاطب به گفت‌وشنود می‌نشیند. به عقیده یاکوبسن زبان مبین نشانه‌ها است و نظریه ارتباطی خود را با ۶ کارکرد ...
بیشتر
نشانه‌شناسی روشی است که در تداوم خردی فلسفی در غرب شکل گرفت اما به صورت ناملموس و منسجم با مخاطب ارتباط برقرار می‌کند. نشانه‌شناسی فرآیندی است که هویت خود را بر اساس متن به دست می‌آورد و به عنوان ابزاری ارتباطی بین معماری و مخاطب به گفت‌وشنود می‌نشیند. به عقیده یاکوبسن زبان مبین نشانه‌ها است و نظریه ارتباطی خود را با ۶ کارکرد (ارجاعی، عاطفی، کنایی، هنری، همدلی و فرازبانی) معرفی می‌کند. در اینجا ۶ مصداق معماری (زمینه فرهنگی، رمزگان معماری، کاربرد صحیح، ابزار ارتباطی، کارکردی نمادین و رمزگان فرا معماری) را معادل با آن می‌توان در نظر گرفت. این پژوهش با هدف بازخوانی بخشی از کتیبه عمارت قلم‌فرسا در شیراز از منظر نظریه ارتباطی یاکوبسن صورت گرفت و دو پرسش در آن مطرح شد. چگونه می‌توان با تأکید بر نظریه ارتباطی یاکوبسن کتیبه ملحق به فضای معماری را بازخوانی نمود؟ چرا باید این کارکردهای زبانی را در یک اثر بازخوانی کرد؟ در راستای پاسخ به این پرسش‌ها نخست با استناد به متون کتابخانه‌ای و مقالات، به تبیین دیدگاه مبتنی بر نظریه زبان‌شناسی یاکوبسن پرداخته میشود و در ادامه با تأکید بر نشانه‌شناسی از منظر ساختارگرایان و نیز اندیشه یاکوبسن، مبانی نظری پژوهش تدقیق می‌گردد. بخش نخست که از نوع کلامی و متن است، واژگان کلیدی و متغیرها توصیف و تحلیل می‌شوند و در ادامه، این نظریه با بخشی از کتیبه عمارت قلم‌فرسا مورد تطابق قرار می‌گیرد. نتایج حاکی از آن است که گاهی چندین کارکرد را در یک اثر می‌توان مشاهده نمود درحالی‌که یکی از آنها بارزتر از باقی موارد است.
مقاله پژوهشی
فریبا حسینی تشنیزی؛ نازنین امیرارجمندی
دوره 16، شماره 60 ، آذر 1401، صفحه 45-68
چکیده
در این مقاله، ماهیت و طبیعت اشتقاق براساس دیدگاه رابرت برد مورد بررسی قرار گرفته و سعی شده است با واژه های مشتق جمع آوری شده از زبان فارسی این پدیده توضیح داده شود. پرسش این است که اشتقاق زبان فارسی چگونه در چارچوب نظری رابرت برد جایگاه مییابد و چطور می توان از این نظریه در اشتقاق فارسی الگو گرفت. چنین فرض می شود که ...
بیشتر
در این مقاله، ماهیت و طبیعت اشتقاق براساس دیدگاه رابرت برد مورد بررسی قرار گرفته و سعی شده است با واژه های مشتق جمع آوری شده از زبان فارسی این پدیده توضیح داده شود. پرسش این است که اشتقاق زبان فارسی چگونه در چارچوب نظری رابرت برد جایگاه مییابد و چطور می توان از این نظریه در اشتقاق فارسی الگو گرفت. چنین فرض می شود که اشتقاق فارسی با الگوی مطرح در نظریه حاضر همراستا باشد. روش پژوهش به صورت کتابخانه ای است. واژگان مشتق از فرهنگ واژه های مصوب فرهنگستان (1384)، فرهنگ واژه سازی در زبان فارسی (1386)، فرهنگ فارسی عمید(1359) و کتاب اشتقاق پسوندی در زبان فارسی امروز (کشانی،1371) استخراج و با استفاده از نمونه های استخراج شده از منابع گوناگون، طبیعت اشتقاق در زبان فارسی نشان داده می شود. جداسازی وند‌ها و چگونگی واژه سازی هر واژه مشتق فارسی، هدف اصلی این پژوهش است. اشتقاق به عنوان گزینش واژگانی، عملکرد صرفی و نسبت‌های واژگانی از جمله موارد مهم و اساسی در این پژوهش است و با ارائه مثالها و نمودارهای درختی بر اساس نظریه رابرت برد، به روشنی ماهیت اشتقاق در زبان فارسی بیان می شود. در این مقاله کوشیده ایم طبیعت اشتقاق را با ذکر نمونه‌هایی از زبان فارسی براساس دیدگاه رابرت برد با ارائه نمودارها و جدولهایی، مورد بحث و بررسی قرار دهیم. ماهیت اشتقاق زبان فارسی با ماهیتی که رابرت برد در نظریه خود مطرح نموده، همراستا است. درستی سه ماهیت مطرح در این نظریه در زبان فارسی با نمودارها و جدول‌ها ثابت شد.
مقاله پژوهشی
عرفان خصم افکن نظام؛ حانیه سادات زنده باد؛ محمد منصور فلامکی
دوره 16، شماره 60 ، آذر 1401، صفحه 69-104
چکیده
پژوهش حاضر، پاسخی به حوزه نسفی‌پژوهی است و با هدف آشناسازی عرفان‌پژوهان و دوست‌داران عرفان در ایران، با مطالعات و پژوهش‌های عرفانی ذیل آثار و شخصیت علمی- فلسفی عزیزالدین نسفی، فراهم گردید. در این پژوهش، نسفی‌پژوهی در عرصه آثار خطی، کتب، مقالات(علمی و کنفرانسی) و پایان‌نامه‌ها در ایران از آغاز تا زمان معاصر معرفی میشود. روش ...
بیشتر
پژوهش حاضر، پاسخی به حوزه نسفی‌پژوهی است و با هدف آشناسازی عرفان‌پژوهان و دوست‌داران عرفان در ایران، با مطالعات و پژوهش‌های عرفانی ذیل آثار و شخصیت علمی- فلسفی عزیزالدین نسفی، فراهم گردید. در این پژوهش، نسفی‌پژوهی در عرصه آثار خطی، کتب، مقالات(علمی و کنفرانسی) و پایان‌نامه‌ها در ایران از آغاز تا زمان معاصر معرفی میشود. روش پژوهش حاضر، جستجو بر پایه کلیدواژه «عزیزالدین(عزیز، عزالدین، عزیزبن‌محمد) نسفی» است که با توجه به جستجوی آن در بانک‌های اطلاعاتی مانند مجلات، اسناد، سایت‌ها، کتابخانه‌ها و ... مجموعه آثار مرتبط با نسفی‌پژوهی نیز شناسایی و تحلیل شد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که سیر تحول نسفی‌پژوهی در ایران از نظر زمانی، سیر صعودی دارد و از اواخر دهه 80 و 90، پژوهش‌ها به سوی مقایسه دیدگاه‌های عزیزالدین نسفی با سایر اندیشمندان و متفکران در حوزه‌ها و رشته‌های مختلف پیش رفت. آسیب‌شناسی در زمینه پایان‌نامه‌ها و مقالات حوزه نسفی‌پژوهی، نشان می‌دهد به دلیل فقدان اطلاعات پژوهشی جامع به منظور غنی‌سازی مطالعات در این حوزه، شاهد تکرار تحقیقات پیشین هستیم. نگارندگان امیدوار هستند این پژوهش بتواند با معرفی آثار به جای‌مانده از عزیزالدین نسفی و تحلیل و تبیینِ تحقیقات و مطالعات علمی عرفان‌پژوهان معاصر در حوزه شخصیت علمی- فلسفی ایشان و تحلیل آثار و اندیشه‌های نسفی، راه میانبر و کوتاهی بر سر راه علاقه‌مندان ترسیم نماید تا بهره‌برداری از این آثار گران‌سنگ، سهل‌الوصول‌تر گردد و از طریق دانشجویان با آشنا شدن نقاط ضعف روش‌شناسی موجود در پژوهش‌های قبلی، بتوانند در جهت رفع آن تلاش کنند.
مقاله پژوهشی
فاطمه عظیمی فرد
دوره 16، شماره 60 ، آذر 1401، صفحه 105-118
چکیده
آموزش و آگاهی‌بخشی عمومی یکی از کارکردهای مهم رسانه‌ها است. رسانه در تشویق به برخی رفتارها و عادت‌ها به ویژه در حوزه سلامت نقش مهمی دارد. ازاین‌رو، در حوزه سلامت و با تاکید بر «پیشگیری»، از انواع رسانه و مخصوصاً تلویزیون برای پخش پیام‌های سلامت بهره برده میشود. با توجه به تفاوت‌های فردی و اجتماعی، تاثیرپذیری از پیام‌ها ...
بیشتر
آموزش و آگاهی‌بخشی عمومی یکی از کارکردهای مهم رسانه‌ها است. رسانه در تشویق به برخی رفتارها و عادت‌ها به ویژه در حوزه سلامت نقش مهمی دارد. ازاین‌رو، در حوزه سلامت و با تاکید بر «پیشگیری»، از انواع رسانه و مخصوصاً تلویزیون برای پخش پیام‌های سلامت بهره برده میشود. با توجه به تفاوت‌های فردی و اجتماعی، تاثیرپذیری از پیام‌ها در افراد متفاوت است و بر همین اساس باید در انتخاب محتوای پیام بسیار دقت شود. طراحی پیام‌های سلامت حوزهای میانرشتهای است و از ارتباطات سلامت نشأت می‌گیرد. رایجترین الگوهای پیام‌های سلامت الگوهای سلبی و ایجابی و پیام‌های یک یا دوطرفه است. دنیاگیری بیماری ویروسی کرونا، بار دیگر اهمیت تولید پیام‌های حوزه سلامت را برای ارتقا بهداشت عمومی نشان داد. این مقاله به روش تحلیلی – توصیفی پیام‌های سلامت در رسانه (اعم از تلویزیون و فضای مجازی) را از منظر زبان‌شناسی در مورد بیماری کرونا در ایران و چند کشور غربی بررسی کرده است. تحلیل پیام‌های سلامت داخلی نشان می‌دهد در طراحی پیام به ملاحظات زبانشناختی کمتر توجه شده است.
مقاله پژوهشی
پورچیستا گشتاسبی اردکانی
دوره 16، شماره 60 ، آذر 1401، صفحه 119-135
چکیده
نیکلاس سیمز ویلیامزNicholas Sims-Williamsترجمه از: پورچیستا گشتاسبی اردکانی در پژوهش حاضر اطلاعات به دست آمده از دستنوشته های تورفان و دون هوانگ درباره مسیحیان سغدی و تُرک بررسی می شود. نسخه های خطی مسیحی مجموعه تورفان اکثراً از ویرانه های شویپانگ در نزدیکی بولاییق در شمال تورفان کشف شده اند. دومین و سومین هیأت های ...
بیشتر
نیکلاس سیمز ویلیامزNicholas Sims-Williamsترجمه از: پورچیستا گشتاسبی اردکانی در پژوهش حاضر اطلاعات به دست آمده از دستنوشته های تورفان و دون هوانگ درباره مسیحیان سغدی و تُرک بررسی می شود. نسخه های خطی مسیحی مجموعه تورفان اکثراً از ویرانه های شویپانگ در نزدیکی بولاییق در شمال تورفان کشف شده اند. دومین و سومین هیأت های اعزامی تورفانی آلمان، کتابخانه کاملی از نسخ خطی تکه تکه شده در این مکان پیدا کردند که از نظر محتوایی یا به دلیل استفاده از خط سریانی، به عنوان متون مسیحی شناسایی شدند. زبان اصلی نسخه های خطی موجود، سغدی و سریانی است، اما چهل یا پنجاه قطعه به ترکی اویغور و همچنین بخشهایی از (کتاب) مزامیر به چند زبان دیگر یعنی یکی به فارسی میانه (به خط پهلوی)، یکی دوزبانه به خط سریانی و فارسی نو (به خط سریانی)، و حتی اولین سطر یک مزمور به زبان یونانی به عنوان توضیحی برای ترجمه آن به سغدی وجود دارد. تعداد بسیار کمی از متون مسیحی به زبانهای سریانی، سغدی، ترکی و فارسی در سایر مکانهای واحه تورفان، مانند آستانه، قوچو، قروتقا و تویوق کشف شده است. در این پژوهش نسخه های خطی از نظر محتوا و زبان و خطی که با آن نوشته شده است، مورد بررسی قرار گرفته است و اطلاعاتی که درباره مسیحیان سغدی و ترک از این دستنوشته ها کشف شده، ذکر گردیده است.
شناسنامه علمی شماره
دوره 16، شماره 60 ، آذر 1401، صفحه 1-4