نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• آتوسا رستم بیک تفرشی

استادیار پژوهشکده زبانشناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی میانگین طول پاره­گفتار از یکسو و انواع فرایند و آغازگر بر مبنای طبقه­بندی ارائه شده در دستور نقش­گرای نظام­مند، در گفتمان نوشتاری دانش­آموزان کم­توان ذهنی مقطع پیش­حرفه­ای شهر تهران است. نمونه آماری شامل 120 دانش­آموز دختر کم­توان ذهنی(هر پایه 40 نفر) شهر تهران است که با استفاده از روش نمونه­گیری خوشه­ای تصادفی انتخاب می­شوند. ابزار پژوهش شامل 4 داستان­ مصور است و روایی آنها به تأیید متخصصان رسیده است. در مجموع 1110 بند با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی بررسی می­گردند. تعداد بند با بالارفتن پایه تحصیلی افزایش می­یابد. میانگین طول پاره­گفتار به ترتیب در پایه­های اول، دوم و سوم پیش­حرفه­ای برابر با 33/4، 79/4، 66/4 است. درصد رخداد انواع فرایندها عبارتند از مادی(56 درصد)، رفتاری(13 درصد)، رابطه­ای(10 درصد)،  بیانی و ذهنی(9 درصد) و وجودی(کم­تر از یک درصد). درصد رخداد انواع آغازگر به ترتیب فراوانی به این شرح است: فاعلی غیرمحذوف(43 درصد)، فاعلی محذوف(30 درصد) و متنی(23 درصد)، آغازگر حاشیه­ای(2 درصد) و پیشایندشده و بینافردی(کم­تر از دو درصد). نتیجه­ حاصل از این پژوهش مبنی بر این است که رخداد فرایند مادی و رابطه­ای و بیانی با بالارفتن پایه تحصیلی کاهش و فرایند ذهنی و رفتاری افزایش نشان می­دهد. در این پژوهش بالاترین میانگین طول پاره­گفتار مربوط به پایه دوم پیش­حرفه­ای است که بیشترین فراوانی آغازگر متنی و آغازگر مرکب نیز در آن دیده می­شود. به طور کلی آغازگر مرکب تنها در حدود 30 درصد بندها دیده می­شود.

کلیدواژه‌ها

• گفتمان نوشتاری
• میانگین طول پاره‌گفتار
• فرایند
• آغازگر
• کم‌توان ذهنی

عنوان مقاله [English]

MLU, Process, and Theme Analysis in Written Discourse of Mentally Retarded Students (a functional approach)

نویسنده [English]

• Atoosa Rostambeik Tafreshi

Assistant Professor, Linguistics Department, Institute for Humanities and Cultural Studies.

چکیده [English]

This study aims at investigating the structure of the written discourse of mentally retarded students at prevocational level, according to MLU, different types of processes, and themes. The theoretical framework of the study is the experiential and textual meta-functions introduced in Systematic Functional Grammar. The informants are 120 mentally retarded students in Tehran, who have been chosen through a stratified random sampling. A test including 4 picture stories was administered, and as a result 120 writing samples including 1110 clauses were collected. The number of clauses increases as the grades increase. MLU in first, second and third grades of prevocational level, is reported to be 4.33, 4.79 and 4.66. The distribution of different processes and different themes are as follows: material (56%), behavioral (13%), relational (10%), verbal and mental (9%), and existential (less than 1%). Subject theme (43%), Null Subject theme(30%), textual theme(23%), circumstantial theme(2%) , and other types less than 2%.  The frequency of material, relational and verbal decreases as the grade increases while for mental and behavioral, increase in frequency is observed. In the second grade, the highest MLU and  textual theme frequency is reported.  Complex theme is observed in about 30 percent of clauses.

کلیدواژه‌ها [English]

• written discourse
• mean length of utterance
• process
• theme
• mentally retarded