نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فائزه فرازنده پور ¹
• زهرا ایران نژاد ²

¹ گروه زبانهای خارجی (رشته زبان شناسی)، دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

² دانش آموخته مقطع کارشناسی ارشد رشته زبان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات- تهران

چکیده

در هر جامعه زبانی، زبان و فرهنگ رابطه­ای دو سویه و متقابل دارند. از یک سو زبان به عنوان ابزار برقراری ارتباط میان افراد بشر از پشتوانه فرهنگی برخوردار است و از سوی دیگر وسیله­ای برای انعکاس فرهنگ است و عناصر معیشتی و اقلیمی یک جامعه در آیینه زبان آن جامعه بازنمایی می­شود. عناصر و مقوله­های زیادی وجود دارند که می­توانند فرهنگ یک قوم را در زبان آن قوم منعکس کنند. یکی از این عناصر، ضرب المثل­ها هستند که بخشی از ادبیات شفاهی یا عامه محسوب می­شوند و آیینه­ای تمام نما از تاریخ­، فرهنگ، اندیشه، حکمت، تجربه، عقاید، منش، مناسبات، و تمدن یک ملت به شمار می­آیند. ضرب المثل­ها بر اساس طرحواره­ها و فضاهای ذهنی انسان شکل می­گیرند و مفاهیم فرهنگی، اقلیمی و معیشتی نیز در شکل­گیری محتوای ضرب­المثل­ها تاثیرگذار است. از این رو مطالعه ضرب المثل­ها از دیدگاه اجتماعی- شناختی بسیار حائز اهمیت است. در پژوهش حاضر سعی بر این است تا تاثیر عناصر اقلیمی معیشتی طالقان و طرحواره­های تصوری موجود در ضرب المثل­های طالقان بر اساس رویکرد شناختی جانسون و لیکاف بررسی شود. به همین منظور حدود 865 ضرب المثل از کتاب در آمدی بر فرهنگ و گویش طالقان انتخاب و پس از بررسی انواع طرحواره­های آن، تاثیر عناصر اقلیمی و معیشتی طالقان در ساخت طرحواره­ای این ضرب­المثل­ها بررسی می­شود و نتیجه حاکی از این است که پر بسامدترین طرحواره به کار رفته در ساخت این ضرب المثل­ها ، طرحواره حجمی است که مرتبط با  عناصر اقلیمی و معیشتی نظیر مشاغل و آداب و رسوم منطقه است.

کلیدواژه‌ها

• زبان شناسی اجتماعی- شناختی
• فرهنگ
• ضرب المثل
• طرحواره های تصوری
• گویش طالقانی

عنوان مقاله [English]

The Effect of the Function of Livelihood Social Elements in Image Schemas of Taleqan Dialect Proverbs: A Socio-Cognitive Linguistic Approach

نویسندگان [English]

• Faezeh Farazandehpour ¹
• Zahra Irannejhad ²

¹ Department of Foreign Languages (Linguistics), Humanities Faculty, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

² M.A. graduated in Linguistics, Literature, Humanities and Social Science Faculty, Tehran Science and Research Branch, Islamic Azad University

چکیده [English]

Language and culture are two important factors in every Linguistic Society that have mutual relations with each other. Language as a communication device not only has a cultural history, but also reflects the cultural factors of that linguistic society.  There are many elements and factors that reflect the culture of a language. One of them is proverbs that are considered as part of oral and folk literature of a language and show the history, culture, thoughts, wisdom, experience, way of thinking, nature, occasions, and civilization of a society. Proverbs are made based on the human schemas and mental spaces.  So it is necessary to study proverbs from a socio-cognitive perspective. In this research, the effect of Taleghan climate and livelihood elements and the existing image schemas in Taleghan proverbs were investigated within Lakoff & Johnson’s cognitive approach. For this purpose, a number of 865 proverbs have been selected from the book "An Introduction to the dialect & culture of Taleqan “. Then the type of image schemas in these proverbs were identified and afterwards the effect of climate & livelihood elements in schematic structure of these proverbs was researched and explained. The results show that the most frequent image schema is containment schema which is related to the climate and livelihood elements of Taleqan society such as jobs and customs.

کلیدواژه‌ها [English]

• Socio-cognitive linguistics
• culture
• proverb
• image schemas
• Taleqan Dialect