ستاره مجیدی؛ غزاله اسکندری
دوره 12، 46-47 ، اسفند 1395، ، صفحه 59-74
چکیده
در این پژوهش تلاش بر این است تا با توجه به رویکرد نشانهشناسی از دیدگاه رولان بارت، رمزگانها و نشانههای موجود در فیلم جامهدران بررسی شود. مضامین عمده روش نشانهشناسی در قالب رمزگانهای معرفیشده از سوی بارت شامل رمزگانهای اجتماعی، فنی، ایدئولوژیک، هرمنوتیک و زیباییشناختی است. روش پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی-تحلیلی ...
بیشتر
در این پژوهش تلاش بر این است تا با توجه به رویکرد نشانهشناسی از دیدگاه رولان بارت، رمزگانها و نشانههای موجود در فیلم جامهدران بررسی شود. مضامین عمده روش نشانهشناسی در قالب رمزگانهای معرفیشده از سوی بارت شامل رمزگانهای اجتماعی، فنی، ایدئولوژیک، هرمنوتیک و زیباییشناختی است. روش پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی-تحلیلی است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در 17 سکانس منتخب فیلم، بیشترین میزان استفاده از نظام رمزگان مربوط به رمزگان فنی و کمترین آن مربوط به رمزگان هرمنوتیک است. همچنین آمار بهدستآمده درصد استفاده از نظام رمزگان سینمایی در17سکانس منتخب فیلم را به گونه زیر نمایش میدهد. رمزگان فنی 94 درصد، رمزگان زیباییشناختی 64 درصد، رمزگان اجتماعی 58 درصد، رمزگان ایدئولوژیک 58 درصد و رمزگان هرمنوتیک 35 درصد از کل آمار را به خود اختصاص دادهاند. تفاوت میان درصدهایهای بهدستآمده نشاندهنده این است که برخی رمزگانها در سطح فیلم بیشتر و برخی کمتر استفاده شده است و این تفاوت به نوع ژانر فیلم نیز بستگی دارد.
سبا ولی زاده؛ مولود صحفی
دوره 12، شماره 45 ، شهریور 1395، ، صفحه 77-93
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی زبانشناختی ـ جنسیتی قدرت کلام و چگونگی کاربرد مؤلفه های اقناعی در متقاعدسازی مخاطب در فروشگاههای شهر شیراز توسط فروشندگان زن و مرد است. در این پژوهش، داده ها به روش میدانی و تصادفی از طریق ضبط تعاملات میان پانزده فروشنده مرد و پانزده فروشنده زن با مخاطبانشان به وسیله دستگاه ضبط صدا، گردآوری میشود ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر بررسی زبانشناختی ـ جنسیتی قدرت کلام و چگونگی کاربرد مؤلفه های اقناعی در متقاعدسازی مخاطب در فروشگاههای شهر شیراز توسط فروشندگان زن و مرد است. در این پژوهش، داده ها به روش میدانی و تصادفی از طریق ضبط تعاملات میان پانزده فروشنده مرد و پانزده فروشنده زن با مخاطبانشان به وسیله دستگاه ضبط صدا، گردآوری میشود و پس از استخراج مؤلفه های اقناعی در چارچوب الگوی تحلیل گفتمان انتقادی هوج و کرس (1996) به روش کیفی مورد بررسی قرار میگیرد. پس از تحلیل داده ها به روش کمی از طریق نرم افزار SPSS به وسیله Chi Square، نیمرخی از استفاده از مؤلفه های اقناعی در فروشندگان زن و مرد از طریق نمودار ارائه شده است و با توجه به مؤلفه های الگوی تحلیل گفتمان انتقادی هوج و کرس (1996) که نسبت به دیگر الگوهای تحلیل گفتمان انتقادی، در گفتمان فروش و تجارت بیشترین بسامد را دارند، بر اساس تحلیل کمی نتایج، هیچ تفاوت معنیداری در استفاده از مؤلفه فرایند اسمسازی بین فروشندگان مرد و زن مشاهده نشده است اما در رابطه با مؤلفه گزینش لغات و تعبیرات خاص نیز تفاوت معنیداری میان فروشندگان مرد و زن یافت شده است چرا که زنان از این مؤلفه بیشتر از مردان استفاده کرده ند. در استفاده از مؤلفه ساخت معلوم نیز هیچ تفاوت معنیداری میان دو جنس فروشندگان زن و مرد مشاهده نشده است. اما در استفاده از مؤلفه ساخت مجهول میان فروشندگان مرد و زن تفاوت معنیدار وجود دارد چرا که فروشندگان مرد از ساخت مجهول بیشتر استفاده کرده اند.
زهرا محمدی؛ ایوب اسماعیل نژاد
دوره 13، شماره 51 ، اسفند 1396، ، صفحه 81-91
چکیده
در نظریه نشانهشناسی شعر مایکل ریفاتر با تکیه بر ساختارگرایی، توانش ادبی خواننده و واکنش او نسبت به متن سعی بر آن است تا شیوهای نظاممند از خوانش متن ارائه شود. در این نظریه دو شیوه خوانش مطرح است؛ ابتدا اشعار به دو شیوه خوانش دریافتی و خوانش ناپویا بررسی و واکاوی میشوند که در مرحله اول به جستجوی معنا و در مرحله دوم به دلالتهای ...
بیشتر
در نظریه نشانهشناسی شعر مایکل ریفاتر با تکیه بر ساختارگرایی، توانش ادبی خواننده و واکنش او نسبت به متن سعی بر آن است تا شیوهای نظاممند از خوانش متن ارائه شود. در این نظریه دو شیوه خوانش مطرح است؛ ابتدا اشعار به دو شیوه خوانش دریافتی و خوانش ناپویا بررسی و واکاوی میشوند که در مرحله اول به جستجوی معنا و در مرحله دوم به دلالتهای زبانی توجه شده است. در این شیوه خوانش، به بررسی ارجاع نشانهها به درونمتن و ایجاد شبکههای به هم پیوسته از نشانهها توجه میشود. روش پژوهش در این مقاله یادداشتبرداری و تحقیقات کتابخانهای است. کتاب نشانهشناسی مایکل ریفاتر(1998) منبع اصلی محسوب شده است. در مقاله حاضر، نخست رویکرد نظری ریفاتر معرفی و سپس بر مبنای آن خوانش مشهورترین دفتر شعری اخوان یعنی «زمستان» و مشهورترین شعر این دفتر نیز که«زمستان» نام دارد و به لحاظ تصویری بسیار غنی و نزدیک به سی تشبیه، کنایه، استعاره و نماد دارد بررسی میشود. پس از بررسی و تحلیل عناصر غیردستوری، به انباشتها، منظومههای توصیفی و شبکه ساختاری دست مییابیم. هدف این پژوهش تلاش برای خوانش دقیقتر و ژرفتر در شعر مورد نظر، با استناد به چارچوب پیشنهادی ریفاتر است.
فرزانه گشتاسب
دوره 12، شماره 44 ، خرداد 1395، ، صفحه 85-102
چکیده
در این مقاله فصل دوم از فرهنگ اویم ایوک آوانویسی، ترجمه و درباره واژههای آن بحث شده است. فرهنگ اویم ایوک، فرهنگی دو زبانه از دوره ایران پیش از اسلام مشتمل بر واژهها و عبارات اوستایی و ترجمه آنها به پهلوی است. فصل دوم این فرهنگ توضیحاتی درباره دستور زبان اوستایی دارد که آن را میتوان تنها متنی دانست که درباره دستور زبان اوستایی ...
بیشتر
در این مقاله فصل دوم از فرهنگ اویم ایوک آوانویسی، ترجمه و درباره واژههای آن بحث شده است. فرهنگ اویم ایوک، فرهنگی دو زبانه از دوره ایران پیش از اسلام مشتمل بر واژهها و عبارات اوستایی و ترجمه آنها به پهلوی است. فصل دوم این فرهنگ توضیحاتی درباره دستور زبان اوستایی دارد که آن را میتوان تنها متنی دانست که درباره دستور زبان اوستایی تألیف شده و به دست ما رسیده است و از این جهت حائز اهمیت بسیار است. از تأکیدی که بر زند واژههای اوستایی و تفاوت در ترجمه این واژهها به زبان پهلوی شده است، میتوان فهمید که این متن را برای هیربدان و کسانی نوشتهاند که کار نوشتن زند یا ترجمه متون اوستایی به پهلوی را بر عهده داشتند. آگاهی دیگری که از این متن کوتاه به دست میآید این است که نویسندگانِ این دستور زبان آموزشی، از دانش بالایی نسبت به زبان اوستایی و حتی تفاوت اوستای گاهانی و متأخر برخوردار بودهاند.
فروغ کاظمی؛ انیس ابراهیمی
دوره 11، 40-41 ، شهریور 1394، ، صفحه 85-99
چکیده
درمقاله حاضر سعی بر آن است تا نامآواها در دو زبان فارسی و انگلیسی به روش توصیفی- تحلیلی بررسی شود. ابتدا 60 نام آوا در این دو زبان به همراه معنا و کاربردشان معرفی و توصیف، سپس بر طبق سه نظریه «ding-dong» و «pooh-pooh» و «bow-bow» طبقه بندی میشود. در پی آن نام آواهای دو زبان مقایسه و وجوه اشتراک و افتراق آنها مشخص و تبیین میشود. ...
بیشتر
درمقاله حاضر سعی بر آن است تا نامآواها در دو زبان فارسی و انگلیسی به روش توصیفی- تحلیلی بررسی شود. ابتدا 60 نام آوا در این دو زبان به همراه معنا و کاربردشان معرفی و توصیف، سپس بر طبق سه نظریه «ding-dong» و «pooh-pooh» و «bow-bow» طبقه بندی میشود. در پی آن نام آواهای دو زبان مقایسه و وجوه اشتراک و افتراق آنها مشخص و تبیین میشود. یافتهها حاکی از آن است که نظام واجی متفاوت (محدودیت واجی)، الگوی هجایی متفاوت، تعابیر متفاوت از نام آوا و تکرار/ دوگانسازی متفاوت عواملی اند که تفاوتها را تبیین میکند و وجود واج/های مشترک عاملی است که شباهتها را آشکار میسازد. نتایج نشان میدهد که با وجود منبع صوت یکسان (صداهای طبیعت، حیوانات و اصوات عاطفی) و علیرغم باور به رابطه طبیعی بین لفظ و معنا تفاوتهای بارزی را میتوان در مطالعه بنیازبانی نام آواهای فارسی و انگلیسی نشان داد.
سید محمود متشرعی؛ فاطمه یوسفی راد
دوره 14، 52-53 ، شهریور 1397، ، صفحه 97-112
چکیده
زبانشناسی شناختی اجتماعی یکی از جدیدترین رویکردهای کاربرد- بنیاد به مطالعه زبان و تنوعات اجتماعی آن است که در دهههای اخیر با همگرایی زبانشناسی شناختی و زبانشناسی اجتماعی ایجاد شده است و رسالت آن مطالعه شناختی زبان در انواع تنوعاتش است. از سوی دیگر، فرهنگ نگاری از کاربردیترین و مفیدترین دستاوردهای ...
بیشتر
زبانشناسی شناختی اجتماعی یکی از جدیدترین رویکردهای کاربرد- بنیاد به مطالعه زبان و تنوعات اجتماعی آن است که در دهههای اخیر با همگرایی زبانشناسی شناختی و زبانشناسی اجتماعی ایجاد شده است و رسالت آن مطالعه شناختی زبان در انواع تنوعاتش است. از سوی دیگر، فرهنگ نگاری از کاربردیترین و مفیدترین دستاوردهای زبانشناسی است که هدفش ثبت زبان و تلویحاً تلاش برای استاندارد کردن زبان است. اما چگونه میتوان این دو نگاه را که، اولی به دنبال مطالعه تنوع (و بنابراین واگرایی)، و دومی به دنبال ثبت و استانداردسازی زبان (و بنابراین همگرایی) است، با هم جمع کرد؟ این مقاله پس از معرفی اجمالی چارچوب زبانشناسیشناختیاجتماعی، به معرفی و مقایسه رویکردهایی میپردازد که در این چارچوب بر روی فرهنگ نگاری انجام شده است.
آیدا کیهانیان
دوره 16، شماره 61 ، بهمن 1401، ، صفحه 101-116
چکیده
مولفه های مختلفی سبب ایجاد انسجام درونی و بیرونی گفتار و نوشتار میگردند که یکی از این مولفه ها نشانگرهای گفتمان محسوب می شود، نشانگرها با وجود آنکه سبب ارتباط و انسجام بخشهای مختلف در سطح گفتمان می شوند اما به معنای گزارهای جمله و ساخت نحوی آن وارد نمیشوند و عدم استفاده از آنها در متن سبب شکلگیری جملات گسسته و نامنسجم ...
بیشتر
مولفه های مختلفی سبب ایجاد انسجام درونی و بیرونی گفتار و نوشتار میگردند که یکی از این مولفه ها نشانگرهای گفتمان محسوب می شود، نشانگرها با وجود آنکه سبب ارتباط و انسجام بخشهای مختلف در سطح گفتمان می شوند اما به معنای گزارهای جمله و ساخت نحوی آن وارد نمیشوند و عدم استفاده از آنها در متن سبب شکلگیری جملات گسسته و نامنسجم و در برخی مواقع مبهم و نامفهوم میگردد. از آنجایی که در بسیاری از موارد، شاهد خطاهایی در به کارگیری این عناصر در کاربردهای زبانی هستیم، لذا در این پژوهش با بررسی این نشانگرها در تعاملات شفاهی زبان آموزان و بررسی تاثیر متغیر جنسیت در به کارگیری این عناصر، تلاش بر این است تا با پاسخ به سوالاتی مانند، زبان آموزان در استفاده از کدامیک از نشانگرهای گفتمان دچار مشکل میشوند؟ الگوی استفاده از نشانگرهای گفتمانی در آنها چگونه است؟ و جنسیت در استفاده از نشانگرهای گفتمان چه نقشی دارد، گامی موثر در جهت کاهش خطاهایی از این دست بردارد. برای رسیدن به این منظور، در پژوهش حاضر با روشی توصیفی، نشانگرهای گفتمان در حدود300 نمونه از تعاملات زبان آموزان بررسی و این نتیجه حاصل شد که آنها در به کارگیری نشانگرها تفاوت دارند و همچنین زبان آموزان مرد و زن در استفاده از نشانگرهای مرکب دچار مشکل بودهاند. این مشکل را باید به تشخیص نادرست نشانگرها مرتبط دانست. الگوی استفاده از نشانگرهای گفتمان در تعاملات زبانی فارسیآموزان یکسان نیست. برخی از نشانگرها به صورت اضافه به کار رفته و برخی از متن جاافتاده است و برخی نیز نادرست استفاده شده است.
سبا ولی زاده
دوره 11، 42-43 ، اسفند 1394، ، صفحه 107-129
چکیده
از آنجا که امروزه تبلیغات در قالب نظریه های معنی ـ نشانه شناختی قابل بررسی است، پژوهش حاضر با رویکردی مشاهدهگر بنیاد در جستجوی پاسخ به این پرسش است که آیا برهمکنش نظام معنی شناختی زبان(استعاره و مجاز) و نظام نشانه شناختی (تصویر) از دیدگاه مشاهدهگر به غنای تبلیغات میافزاید. شرکتکننده گان در این تحقیق 60 مشاهدهگر ...
بیشتر
از آنجا که امروزه تبلیغات در قالب نظریه های معنی ـ نشانه شناختی قابل بررسی است، پژوهش حاضر با رویکردی مشاهدهگر بنیاد در جستجوی پاسخ به این پرسش است که آیا برهمکنش نظام معنی شناختی زبان(استعاره و مجاز) و نظام نشانه شناختی (تصویر) از دیدگاه مشاهدهگر به غنای تبلیغات میافزاید. شرکتکننده گان در این تحقیق 60 مشاهدهگر بین سنین 20 تا 40 ساله در شهر شیراز هستند. مشاهدهگران به طور اتفاقی و از طبقه اجتماعی و تحصیلی متفاوت انتخاب شده است. دادهها به روش میدانی و از طریق عکسبرداری بیلبوردهای سطح شهر شیراز مشاهده و جمع آوری شده است. تعداد 20 تصویر به طور کیفی و کمی تحلیل میشود. دادهها بر اساس الگوی سه بعدی فرکلاف در بخش عوامل معنی شناختی و الگوی ترکیبی کرس و ونلیوون (1996) در رابطه با عوامل نشانه شناختی بررسی میشوند. یافته ها نشان میدهند که از میان 20 بیلبورد تبلیغاتی تنها در 3 بیلبورد از استعاره و مجاز استفاده شده است. 15درصد از بیلبوردهای تبلیغاتی نشاندهنده مؤلفه تقاضا و 85 درصد از آنها بیانگر مؤلفه ارائه است. 30 درصد از تصاویر بیلبوردهای تبلیغاتی رابطه صمیمی فردی با تماشاگر برقرار میکند. 55 درصد از تصاویر بیلبورد حاکی از رابطه اجتماعی و 15 درصد رابطه غیر فردی با تماشاگر ایجاد کرده است. 90 درصد از بیلبوردهای تبلیغاتی مورد تحقیق نشاندهنده دربرگیری تماشاگر و 10 درصد از بیلبوردها بیانگر جداسازی تصویر از تماشاگر است. 100 درصد از بیلبوردهای تبلیغاتی مورد بررسی توسط این تحقیق دارای زاویه دوربین همسطح است به این معنی که تصویر با تماشاگر برابر است. یافته ها نشان میدهند که تأثیر نظام زبانی بر تبلیغات و مشاهدهگر بیش از نظام نشانه شناختی است و برهمکنش نظام معنی شناختی زبان ( استعاره و مجاز) و نظام نشانه شناختی (تصویر) از دیدگاه مشاهده گر به غنای تبلیغات افزوده است.
پورچیستا گشتاسبی اردکانی
دوره 16، شماره 60 ، آذر 1401، ، صفحه 119-135
چکیده
نیکلاس سیمز ویلیامزNicholas Sims-Williamsترجمه از: پورچیستا گشتاسبی اردکانی در پژوهش حاضر اطلاعات به دست آمده از دستنوشته های تورفان و دون هوانگ درباره مسیحیان سغدی و تُرک بررسی می شود. نسخه های خطی مسیحی مجموعه تورفان اکثراً از ویرانه های شویپانگ در نزدیکی بولاییق در شمال تورفان کشف شده اند. دومین و سومین هیأت های ...
بیشتر
نیکلاس سیمز ویلیامزNicholas Sims-Williamsترجمه از: پورچیستا گشتاسبی اردکانی در پژوهش حاضر اطلاعات به دست آمده از دستنوشته های تورفان و دون هوانگ درباره مسیحیان سغدی و تُرک بررسی می شود. نسخه های خطی مسیحی مجموعه تورفان اکثراً از ویرانه های شویپانگ در نزدیکی بولاییق در شمال تورفان کشف شده اند. دومین و سومین هیأت های اعزامی تورفانی آلمان، کتابخانه کاملی از نسخ خطی تکه تکه شده در این مکان پیدا کردند که از نظر محتوایی یا به دلیل استفاده از خط سریانی، به عنوان متون مسیحی شناسایی شدند. زبان اصلی نسخه های خطی موجود، سغدی و سریانی است، اما چهل یا پنجاه قطعه به ترکی اویغور و همچنین بخشهایی از (کتاب) مزامیر به چند زبان دیگر یعنی یکی به فارسی میانه (به خط پهلوی)، یکی دوزبانه به خط سریانی و فارسی نو (به خط سریانی)، و حتی اولین سطر یک مزمور به زبان یونانی به عنوان توضیحی برای ترجمه آن به سغدی وجود دارد. تعداد بسیار کمی از متون مسیحی به زبانهای سریانی، سغدی، ترکی و فارسی در سایر مکانهای واحه تورفان، مانند آستانه، قوچو، قروتقا و تویوق کشف شده است. در این پژوهش نسخه های خطی از نظر محتوا و زبان و خطی که با آن نوشته شده است، مورد بررسی قرار گرفته است و اطلاعاتی که درباره مسیحیان سغدی و ترک از این دستنوشته ها کشف شده، ذکر گردیده است.
دوره 16، شماره 60 ، آذر 1401، ، صفحه 1-4
دوره 16، شماره 61 ، بهمن 1401، ، صفحه 1-4
مهین ناز میردهقان؛ فریبا حسینی تشنیزی
دوره 12، 46-47 ، اسفند 1395، ، صفحه 75-89
چکیده
در این پژوهش قصد بر آن است تا فرایندهای فکری کودکان و نوجوانان در درک طرحوارههای تصوری (جانسون، 1987) جملات فارسی بررسی و سپس نتایج با نظریه شناختی ژان پیاژه 1973 تطبیق داده شود. سوالاتی که در این پژوهش مطرح است این است که چگونه کودکان 7-11 سال طرحوارههای تصوری را درک مینمایند ؟ و اینکه درک طرحوارههای تصوری در نوجوانان ...
بیشتر
در این پژوهش قصد بر آن است تا فرایندهای فکری کودکان و نوجوانان در درک طرحوارههای تصوری (جانسون، 1987) جملات فارسی بررسی و سپس نتایج با نظریه شناختی ژان پیاژه 1973 تطبیق داده شود. سوالاتی که در این پژوهش مطرح است این است که چگونه کودکان 7-11 سال طرحوارههای تصوری را درک مینمایند ؟ و اینکه درک طرحوارههای تصوری در نوجوانان 11-15 سال نسبت به کودکان 7-11 سال چگونهاست؟ دو مرحله رشد شناختی عملیات عینی و صوری (ژان پیاژه، 1973) در این پژوهش مدنظر است. برای رسیدن به نتیجه از روشهای میدانی(پرسشنامه) و اسنادی استفاده شده است. در نهایت آنکه پاسخ کودک و نوجوان در هر سنی که باشد نشانگر ماهیت مفاهیم یا طرحوارههای آنها در همان سن است. نوجوانان طرحوارههای تصوری(مفاهیم انتزاعی) را خیلی خوب درک میکنند و طرحوارههای تصوری در افکار آنها قابل درکتر از کودکان 7-11 سال است اما کودکان در درک مفاهیم غیرانتزاعی و عینی بهتر عمل مینمایند.
مه لقا مرتضایی
دوره 12، شماره 44 ، خرداد 1395، ، صفحه 103-107
چکیده
پاول تیمه در ذیل مفیدی که بر کتاب عناصر خارجی در ریگودا (صص 110-117) نوشته، نشان داده است که در ریگودا تمایز بارزی میان دو لفظ pánthá به معنای «راه» و ádhvan به معنای «جاده» وجود دارد و به بعضی نظایر اوستایی این دو لفظ هم توجه داده، یعنی یسن 44/3؛ یشت 13/20. ظاهراً لازم است که این مسئله از جهت مطالبی که در اوستا درباره آن ...
بیشتر
پاول تیمه در ذیل مفیدی که بر کتاب عناصر خارجی در ریگودا (صص 110-117) نوشته، نشان داده است که در ریگودا تمایز بارزی میان دو لفظ pánthá به معنای «راه» و ádhvan به معنای «جاده» وجود دارد و به بعضی نظایر اوستایی این دو لفظ هم توجه داده، یعنی یسن 44/3؛ یشت 13/20. ظاهراً لازم است که این مسئله از جهت مطالبی که در اوستا درباره آن آمده بار دیگر بررسی شود. البته نمیتوان انتظار داشت که همان تمایزی را که در ودا است در اوستا هم بازیابیـم، زیرا ابیات و عباراتی که کلمات panti-، paθā-، advan- در آنها آمده، به خلاف ریگودا، موضوعشان غالباً مسائل زندگی واقعی نیست، بلکه بیشتر معنایی مجازی دارند و بنابراین به دست آوردن معنای دقیق آنها دشوار است.
دوره 14، 52-53 ، شهریور 1397
کتایون مزدا پور
دوره 12، شماره 44 ، خرداد 1395، ، صفحه 110-120
چکیده
صورت هندواروپایی واژه «دیو» در اصل نام خداوند است. زرتشت پیامبر پرستش خدایان دوران کافری را منع کرد و عالمیان را به ستایش اهورامزدا فراخواند. دیوان در این مقام، نخست به اساطیر و سپس به افسانه و داستان پیوستند. فولادغندی دیوی است که بهتر است او را کولادغندی بنامیم و غندی باید با واژه «gannāg mēnōg» پهلوی مربوط باشد. به نظر پروفسور ...
بیشتر
صورت هندواروپایی واژه «دیو» در اصل نام خداوند است. زرتشت پیامبر پرستش خدایان دوران کافری را منع کرد و عالمیان را به ستایش اهورامزدا فراخواند. دیوان در این مقام، نخست به اساطیر و سپس به افسانه و داستان پیوستند. فولادغندی دیوی است که بهتر است او را کولادغندی بنامیم و غندی باید با واژه «gannāg mēnōg» پهلوی مربوط باشد. به نظر پروفسور آرتورکریستنسن اکوان و دیو سپید، هر دو، نامشان به صورت «spēd ī axwān» که در جاماسپ نامه آمده است، بازمیگردد. نام دیو سپید و واژه spēd را باید برگردان خطی فعل «spayeiti» اوستایی، به معنای « میافکند» دانست و «spayeiti» نام گناهی است که امکانی برای کفاره ندارد و مرتکب را به دوزخ خواهد افکند. با این توضیح است که غلبه بر دیو سپید معنایی عرفانی مییابد و چیرگی بر دیو سپید پیروزی بر نماد گناهان است.
اعظم السادات موسیکاظمی محمدی
دوره 12، شماره 44 ، خرداد 1395، ، صفحه 121-136
چکیده
محمدیه، یکی از محلههای شهر نایین، واقع در استان اصفهان، است که بیشتر با عنوان برزن محمدیه نامیده میشود. گونه زبانی محمدیه نایین، یکی از لهجهها یا گونههای زبانیِ گویش نایینی است که در گروه گویشهای مرکزی وشاخه گویشهای جنوب شرقی قرار میگیرد. یکی از پیشههای اصلی و مهم مردم محمدیه از گذشتههای بسیار دور، کشاورزی ...
بیشتر
محمدیه، یکی از محلههای شهر نایین، واقع در استان اصفهان، است که بیشتر با عنوان برزن محمدیه نامیده میشود. گونه زبانی محمدیه نایین، یکی از لهجهها یا گونههای زبانیِ گویش نایینی است که در گروه گویشهای مرکزی وشاخه گویشهای جنوب شرقی قرار میگیرد. یکی از پیشههای اصلی و مهم مردم محمدیه از گذشتههای بسیار دور، کشاورزی و به ویژه کاشت پنبه و گندم بوده است و هنوز برخی ابزارها و شیوههای سنتی و کهن کشاورزی با نامهای خاص، در این ناحیه مورد استفاده قرار میگیرد. در این مقاله واژهها و اصطلاحات مربوط به زمین کشاورزی و تقسیمات آن، عنوانهای افرادی که بر روی زمین کشاورزی کار میکنند، ابزارهای کشاورزی، واژههای مربوط به فراوردههای کشاورزی و وسایل و واحدهای اندازهگیری آنها، گیاهان خودرو، آفتها، علفهای هرز و جانوران موذی و همچنین واژههای مربوط به آبیاری، گردآوری شدهاند. به دلیل قدمت و دیرینگی حرفه کشاورزی در این روستا و از سوی دیگر کمرنگ شدن شغل کشاورزی و استفاده از ابزارهای مدرن در این پیشه، گردآوری این واژهها اهمیتی مضاعف یافته است.
آوا ایمانی
دوره 14، 55-54 ، اسفند 1397، ، صفحه 5-20
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسه نقش ژانر و ارتباط آن با مقوله گواهنمایی در مقالات علمی زبانشناسی و روزنامهها و چگونگی کاربرد گواهنمایی در ژانرهای مختلف و ارتباط بین نوع و تعداد گواهنماهای مختلف در هر ژانر است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است که از مؤلفههای کیفی و رویکرد کمّی بهره میگیرد. مؤلفههای کیفی بر اساس الگوی آیخنوالد ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسه نقش ژانر و ارتباط آن با مقوله گواهنمایی در مقالات علمی زبانشناسی و روزنامهها و چگونگی کاربرد گواهنمایی در ژانرهای مختلف و ارتباط بین نوع و تعداد گواهنماهای مختلف در هر ژانر است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است که از مؤلفههای کیفی و رویکرد کمّی بهره میگیرد. مؤلفههای کیفی بر اساس الگوی آیخنوالد (2004) و رویکرد کمّی شامل به کارگیری آمار توصیفی و تحلیلی است. ابتدا 24 مقاله علمی و 4 روزنامه به صورت تصادفی و از هر ژانر 5040 جمله (جمعاَ 10080 جمله) انتخاب و سپس نوع و تعداد گواهنماها در هر یک از دو ژانر مشخص شده است. نتایج نشان میدهد که در هیچ یک از دو ژانر مورد نظر، گواهنمایی از نوع دستوری مشاهده نشده و فقط از 6 راهکار گواهنمایی با توزیع فراوانی متفاوت استفاده شده است. بدین صورت که در مقالات علمی، افعال شناختی- ادراکی و در روزنامهها، راهکار نقل قول بالاترین فراوانی را به خود اختصاص دادهاند. در پایان، نتایج سنجه مجذور خی نشان میدهد که به لحاظ آماری رابطه بین ژانر و وقوع تعداد و نوع گواهنماها معنادار است (سطح معناداری= 0001/0) و نشان میدهد مقوله گواهنمایی، مقولهای حساس به بافت و ژانر است.
علی Ali
دوره 15، شماره 57 ، شهریور 1398، ، صفحه 5-24
چکیده
نظامی بزرگترین شاعر بزمی و داستانسرای ایران از معدود شاعرانی است که به علت کسب علوم و فنون مختلف همچون فلسفه و کلام، علوم قرآنی، نجوم و دیگر علوم به عنوان حکیم ملقب شده است. آشنایی او با قرآن و حدیث و بهکارگیری علوم بلاغی و بدیعی همچون تلمیح، اقتباس، اشاره، ترجمه و دیگر آرایههای قرآنی بررسی زیباییشناسی شعر این حکیم فرزانه ...
بیشتر
نظامی بزرگترین شاعر بزمی و داستانسرای ایران از معدود شاعرانی است که به علت کسب علوم و فنون مختلف همچون فلسفه و کلام، علوم قرآنی، نجوم و دیگر علوم به عنوان حکیم ملقب شده است. آشنایی او با قرآن و حدیث و بهکارگیری علوم بلاغی و بدیعی همچون تلمیح، اقتباس، اشاره، ترجمه و دیگر آرایههای قرآنی بررسی زیباییشناسی شعر این حکیم فرزانه را اجتنابناپذیر کرده است. در این جستار ضمن بررسی و تفکیک معنای ادبی هر یک از آرایههای اشاره، تلمیح، اقتباس و ترجمه،تحمیدیه های او که یکی از شاهکارهای ادب فارسی و مشحون از آیات است، شناسانده میشود تا دریابیم نظامی با تسلطی که بر قرآن و حدیث داشته است چه زیباییهایی در تحمیدیه های خود خلق کرده که اینگونه مانا و جاودانه شدهاند؟ در شش منظومه او هفت تحمیدیه خلقشده که دارای ویژگی هایی است که مخاطب امروز به راحتی با آن ارتباط برقرار میکند. در این مقاله ضمن تحلیل این تحمیدیهها، بسامد اشارات و تلمیحات قرآنی و تأثیرپذیری نظامی در تحمیدیهها نشان داده شده است.
آزیتا افراشی
دوره 10، شماره 37 ، شهریور 1393، ، صفحه 5-19
چکیده
مقوله بندی از مهمترین توانمندی های شناختی و زبانی انسان است. در مقاله حاضر مقوله بندی از جنبه های مختلف و در ساحت های بازنمودی متفاوت بررسی می شود. دو نگرش اصلی به ساختار مقولات عبارت است از نگرش کلاسیک و نگرش پیش نمونه بنیاد. این دو نگرش در کنار نگرش ویتگنشتاین به شباهت خانوادگی در ساختار مقولات، به تفصیل مقایسه و پس از آن بازنمود مقوله ...
بیشتر
مقوله بندی از مهمترین توانمندی های شناختی و زبانی انسان است. در مقاله حاضر مقوله بندی از جنبه های مختلف و در ساحت های بازنمودی متفاوت بررسی می شود. دو نگرش اصلی به ساختار مقولات عبارت است از نگرش کلاسیک و نگرش پیش نمونه بنیاد. این دو نگرش در کنار نگرش ویتگنشتاین به شباهت خانوادگی در ساختار مقولات، به تفصیل مقایسه و پس از آن بازنمود مقوله بندی به مثابه توانمندی شناختی در زبان در قالب مقولات دستوری، اقسام معنی، مشخصه های معنایی و تعاریف بررسی می شود. پیوند مقوله بندی و جسم مندیِ انسان و در نهایت مقوله بندی و فرهنگ از مطالبی است که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است.
آتوسا رستم بیک تفرشی
دوره 10، شماره 36 ، خرداد 1393، ، صفحه 5-21
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی میانگین طول پارهگفتار از یکسو و انواع فرایند و آغازگر بر مبنای طبقهبندی ارائه شده در دستور نقشگرای نظاممند، در گفتمان نوشتاری دانشآموزان کمتوان ذهنی مقطع پیشحرفهای شهر تهران است. نمونه آماری شامل 120 دانشآموز دختر کمتوان ذهنی(هر پایه 40 نفر) شهر تهران است که با استفاده از روش نمونهگیری ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر بررسی میانگین طول پارهگفتار از یکسو و انواع فرایند و آغازگر بر مبنای طبقهبندی ارائه شده در دستور نقشگرای نظاممند، در گفتمان نوشتاری دانشآموزان کمتوان ذهنی مقطع پیشحرفهای شهر تهران است. نمونه آماری شامل 120 دانشآموز دختر کمتوان ذهنی(هر پایه 40 نفر) شهر تهران است که با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای تصادفی انتخاب میشوند. ابزار پژوهش شامل 4 داستان مصور است و روایی آنها به تأیید متخصصان رسیده است. در مجموع 1110 بند با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی بررسی میگردند. تعداد بند با بالارفتن پایه تحصیلی افزایش مییابد. میانگین طول پارهگفتار به ترتیب در پایههای اول، دوم و سوم پیشحرفهای برابر با 33/4، 79/4، 66/4 است. درصد رخداد انواع فرایندها عبارتند از مادی(56 درصد)، رفتاری(13 درصد)، رابطهای(10 درصد)، بیانی و ذهنی(9 درصد) و وجودی(کمتر از یک درصد). درصد رخداد انواع آغازگر به ترتیب فراوانی به این شرح است: فاعلی غیرمحذوف(43 درصد)، فاعلی محذوف(30 درصد) و متنی(23 درصد)، آغازگر حاشیهای(2 درصد) و پیشایندشده و بینافردی(کمتر از دو درصد). نتیجه حاصل از این پژوهش مبنی بر این است که رخداد فرایند مادی و رابطهای و بیانی با بالارفتن پایه تحصیلی کاهش و فرایند ذهنی و رفتاری افزایش نشان میدهد. در این پژوهش بالاترین میانگین طول پارهگفتار مربوط به پایه دوم پیشحرفهای است که بیشترین فراوانی آغازگر متنی و آغازگر مرکب نیز در آن دیده میشود. به طور کلی آغازگر مرکب تنها در حدود 30 درصد بندها دیده میشود.
معصومه ارجمندی؛ ذلیخا عظیم دخت
دوره 9، 34-35 ، اسفند 1392، ، صفحه 5-21
چکیده
رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی در پی شفافسازی این حقیقت است که عواملی همچون بافت موقعیتی، بافت بینامتنی، روابط قدرت در جامعه، سلطه، فرهنگ و ایدئولوژی حاکم بر جامعه زبانی را شکل میدهد و از طریق به کارگیری زبان در جامعه است که این ساختارها، فرایندها و ایدئولوژیها تثبیت میشوند. آنچه در این مختصر ارائه میشود بررسی برابرهای ...
بیشتر
رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی در پی شفافسازی این حقیقت است که عواملی همچون بافت موقعیتی، بافت بینامتنی، روابط قدرت در جامعه، سلطه، فرهنگ و ایدئولوژی حاکم بر جامعه زبانی را شکل میدهد و از طریق به کارگیری زبان در جامعه است که این ساختارها، فرایندها و ایدئولوژیها تثبیت میشوند. آنچه در این مختصر ارائه میشود بررسی برابرهای انتخاب شده از دو مترجم و مقابله آنها با متن اصلی داستان «عربی» اثر جیمز جویس بر اساس رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف است، تا با استناد بر این رویکرد بر کارایی آن در فرایند برابریابی و دستیابی به برابرهای مناسب در متن مقصد صحه گذاشته شود. زیرا رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی بر این اصل اساسی پایهگذاری شده است که ساختارهای گفتمانمدار و ملاحظات غیرزبانی و توصیف فرازبانی در تحلیلهای زبانی به طور کلی و در فرایند ترجمه به طور اخص از اهمیت بالایی برخوردار است. از جمله ساختارهای گفتمانمداری که در مقاله حاضر بررسی میشود عبارتاند از گزینش واژگانی، ضمایر، رابطه عاملیت نحوی یعنی انتخاب صیغه معلوم/ مجهول، فرایند اسمسازی و طرد کنشگرها.
سجاد امیری
دوره 9، 32-33 ، شهریور 1392، ، صفحه 5-22
چکیده
مجموعة متون موسوم به «اعمال شهدای مسیحی ایران» از جمله منابع مکتوب مهم برای بازسازی تاریخ ایران در عصر ساسانی است؛ به گونه ای که پاره ای از داده های تاریخی که از این متون به دست می آید منحصر به فرد است و در منابع دیگری به آنها اشاره نشده است. اما در قیاس با سایر منابع کلاسیک تاریخ ساسانیان کمتر به این متون توجه شده است. ...
بیشتر
مجموعة متون موسوم به «اعمال شهدای مسیحی ایران» از جمله منابع مکتوب مهم برای بازسازی تاریخ ایران در عصر ساسانی است؛ به گونه ای که پاره ای از داده های تاریخی که از این متون به دست می آید منحصر به فرد است و در منابع دیگری به آنها اشاره نشده است. اما در قیاس با سایر منابع کلاسیک تاریخ ساسانیان کمتر به این متون توجه شده است. از اینرو شناخت پژوهش هایی که تا به امروز بر روی این منابع انجام شده است در کنار ارائه ترجمه های تازه و علمی، با هدف بیرون کشیدن داده های تاریخی موجود در این متون برای کمک به شناخت ما از دوران ساسانی امری ضروری است. بخش نخست این مقاله به بررسی سابقة پژوهش های علمی که تاکنون بر روی این منابع انجام شده است اختصاص یافته است و در بخش دوم، متن کوتاه سریانی «فهرست شهدای کرخا ذِ بیت سلوک » بررسی و ترجمه ای از متن سریانی آن به فارسی ارائه می شود.
ثمینه رازقی
دوره 8، شماره 31 ، اسفند 1391، ، صفحه 5-22
چکیده
گویش جهرمی از جمله گویشهای رایج در استان فارس و از زبانها و گویشهای جنوب غربی ایران است. هدف از پژوهش حاضر، مطالعه و تحلیل واجشناسی و توصیف نظام واجهای این گویش است. ابتدا داده ها، از گویشوران محلی، بومی و ساکن جهرم گردآوری و سپس داده های ضبط شده به صورت مکتوب درآورده شد تا تلفظ دقیق هر واژه بررسی شود. پس از تحلیل واجهای ...
بیشتر
گویش جهرمی از جمله گویشهای رایج در استان فارس و از زبانها و گویشهای جنوب غربی ایران است. هدف از پژوهش حاضر، مطالعه و تحلیل واجشناسی و توصیف نظام واجهای این گویش است. ابتدا داده ها، از گویشوران محلی، بومی و ساکن جهرم گردآوری و سپس داده های ضبط شده به صورت مکتوب درآورده شد تا تلفظ دقیق هر واژه بررسی شود. پس از تحلیل واجهای موجود در گویش و مقایسه آن با زبان فارسی معیار، این نتیجه به دست آمد که با وجود تفاوتهایی چند به خصوص در مورد واژگان، نظام آوایی آن شباهت فراوانی به فارسی معیار دارد.
بهروز محمودی بختیاری؛ علی فارسی نژاد
دوره 8، شماره 30 ، مهر 1391، ، صفحه 5-19
چکیده
امروزه در نتیجه مطالعات سازمانیافته بر پیکرههای گوناگون زبانی، جامعهشناسان زبان و متخصصان تحلیل گفتمان بر این باورند که سبک و نحوه استفاده زبان در زنان و مردان متفاوت است. با وجود این، هنوز تفاوت متون داستانی نویسندگان زن و مرد به طور دقیق به لحاظ علمی و آماری تحلیل نشده است. در این مقاله به منظور دستیابی به نتایج آماری و استفاده ...
بیشتر
امروزه در نتیجه مطالعات سازمانیافته بر پیکرههای گوناگون زبانی، جامعهشناسان زبان و متخصصان تحلیل گفتمان بر این باورند که سبک و نحوه استفاده زبان در زنان و مردان متفاوت است. با وجود این، هنوز تفاوت متون داستانی نویسندگان زن و مرد به طور دقیق به لحاظ علمی و آماری تحلیل نشده است. در این مقاله به منظور دستیابی به نتایج آماری و استفاده از رایانه در تحلیل سبکی نگارش مردان و زنان، ابتدا پیکره کوچکی از داستانهای نویسندگان زن و مرد (به زبان انگلیسی) تهیه شد. سپس این پیکره در دو سطح عمومی/ واژگانی و مقوله دستوری، با استفاده از روشهای پردازش زبان طبیعی، از شمارش ساده واحدهای زبانی تا روشهای آماری، واکاوی شد. نتایج این پژوهش نشان میدهد که از میان شاخصهای معرفی شده برای مقایسه سبک نوشتاری زنان و مردان، نویسندگان زن از کلمات مربوط به خانواده، کلمات منفی و حرف اضافه«for»استفاده بیشتری میکنند. این مقاله، گام نخست در مسیری است که امید میرود با تهیه پیکرههای داستانی فارسی، در مطالعات سبکشناسی آثار معاصر ایران نیز پیگیری شود.
حوریه احدی؛ مسعود قیومی؛ رضا ندرخانی
دوره 15، 58 59 ، اسفند 1398، ، صفحه 5-24
چکیده
کسب مهارت خواندن، یکی از نیازهای بشری برای اطلاع از اندیشه دیگر افراد جامعه در ادوار مختلف است. الزاماً تمام افراد جامعه در خواندن توانایی یکسانی ندارند. درصدی از افراد جامعه دارای انواع ناتوانیهای یادگیری هستند که اختلال خواندن از شایع ترین آن است. اهمیت خواندن و نوشتن و نیز درصد بالای کودکان نارساخوان، توجه محققان زیادی را ...
بیشتر
کسب مهارت خواندن، یکی از نیازهای بشری برای اطلاع از اندیشه دیگر افراد جامعه در ادوار مختلف است. الزاماً تمام افراد جامعه در خواندن توانایی یکسانی ندارند. درصدی از افراد جامعه دارای انواع ناتوانیهای یادگیری هستند که اختلال خواندن از شایع ترین آن است. اهمیت خواندن و نوشتن و نیز درصد بالای کودکان نارساخوان، توجه محققان زیادی را برای پژوهش در این حوزه به خود جلب کرده است. از آنجا که ساخت نحوی زبانهای مختلف متفاوت است در این پژوهش درک ساختهای نحوی مختلف زبان فارسی در 16 کودک فارسی زبان نارساخوان و 32 کودک همتای سنی طبیعی در پایه دوم با استفاده از آزمون استاندارد درک نحوی بررسی شد. بر اساس نتایج این پژوهش توصیفی-تحلیلی، میانگین درک ساختهای نحوی در گروه نارساخوان به طور معناداری کمتر از گروه طبیعی بود. میان کودکان نارساخوان و کودکان طبیعی همتای سنی در ساختهای نحوی پیچیده تر همچون بندهای موصولی، مجهول، گروههای همپایه، گروههای اسمی دارای حروف اضافه و انواع صفت برتر، تفاوت معنادار وجود داشت. این یافتهها ضمن تأیید نقص نحوی در کودکان نارساخوان، نشان داد این احتمال وجود دارد بخشی از مشکلات کودکان نارساخوان در درک متن، مربوط به مشکلات آنها در درک ساختارهای نحوی زبان باشد؛ لذا لازم است توانایی نحوی کودکان نارساخوان ارزیابی و برنامههای درمانی لازم درباره آموزش ساختهای پیچیده نحوی تهیه شود.