مقاله پژوهشی
رده‌شناسی سازه‌های متقابل با نگاهی به زبان فارسی

فاطمه آهنگران

دوره 16، شماره 61 ، بهمن 1401، صفحه 5-26

چکیده
  ساختارهای متقابل گاهی حالت پیچیده‌ای از معنا را به خود می‌گیرد یعنی ظرفیت فعل با نقش‌های معنایی مطابقت ندارد و پیچیدگی زمانی مطرح می‌شود. این پیچیدگی به لحاظ ساختار صرفی-نحوی می‌تواند جمله را با چالش درک روبه‌رو کند. بنابراین زبان­ها راه حل­های متنوعی را برای نحوه کدگذاری موقعیت­های متقابل در ساختار بند به کار می­گیرند. ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
پیشنهادهایی برای خوانش جدید چند واژه از متنِ پهلوی درختِ آسوریگ

پورچیستا گشتاسبی اردکانی

دوره 16، شماره 61 ، بهمن 1401، صفحه 27-39

چکیده
  در پژوهش حاضر خوانشِ چند واژه از متنِ پهلویِ درخت آسوریگ که ممکن است به گونه دیگری خوانده شود، بررسی می ­شود. درخت آسوریگ منظومه مفاخره­ آمیزی است میان بُز و درخت خرما که به زبانِ پهلوی اشکانی یا پارتی سروده شده است، اما انتقال شفاهی آن و مکتوب کردن آن با خط پهلوی کتابی باعث شد تا واژه­ های فارسی میانه نیز در آن راه یابد. خط پهلوی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تأثیر جنسیت نویسنده در به کارگیری کنش‌های گفتاری در ادبیات کودکان در زبان کردی

جلال تباشیر

دوره 16، شماره 61 ، بهمن 1401، صفحه 41-63

چکیده
  کاربران زبانی برای بیان و انتقال منظور خویش پاره­ گفتارهایی را تولید می‌کنند، این پاره­ گفتارها علاوه بر رساندن معنا و مفهوم، به انجام عملی نیز ختم می­ شوند که کنش‌های گفتاری نامیده می‌شود (یول، ۲۰١١: ٤٧). در پژوهش حاضر، سعی بر آن است تا کنش­های گفتاری در ادبیات داستانی کودکان در زبان کردی بررسی، انواع کنش­های گفتاری سرل ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
مرد اَهلَو (یا انسان کامل در متون فارسی میانه)

محمود جعفری دهقی

دوره 16، شماره 61 ، بهمن 1401، صفحه 65-76

چکیده
  از انسان کامل در بیشتر مکتب­ های فکری و فلسفی و ادیان و مذاهب یاد شده است. این مفهوم ممکن است با عنوان انسان آرمانی یا «مرد اَهلَو» به تفکر ایرانیان باستان نیز راه یافته باشد. همانطور که در آثار فلاسفه یونان نیز به این موضوع اشار شده است. پیشوایان کهن نظیر بودا و کنفسیوس نیز به انسان کامل توجه داشتد. در عرفان اسلامی انسان کامل ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
رده شناسی ترتیب واژه‌ها در زبان فارسی میانه

ذبیح اله کمیجانی بزچلویی

دوره 16، شماره 61 ، بهمن 1401، صفحه 77-99

چکیده
  در رده­ شناسی ترتیب واژه ­ها، آرایش سازه‌ها در سطح بند، گروه و جمله بررسی می ­شود. در پژوهش حاضر با توجه به مولفه‌های جهانی رده ­شناسی که توسط گرینبرگ(1963) و درایر(1992) معرفی شد، ترتیب واژه‌ها در فارسی میانه براساس 24 مولفه دبیرمقدم( 2006) بررسی می ­شود. فارسی میانه(پهلوی) از زبان‌های ایرانی میانه غربی شاخه جنوبی است. از 24 مولفه مشخص ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
نشانگرهای گفتمان در تعاملات زبانی فارسی آموزان

آیدا کیهانیان

دوره 16، شماره 61 ، بهمن 1401، صفحه 101-116

چکیده
  مولفه­ های مختلفی سبب ایجاد انسجام درونی و بیرونی گفتار و نوشتار می‌گردند که یکی از این مولفه­ ها نشانگرهای گفتمان محسوب می ­شود، نشانگرها با وجود آنکه سبب ارتباط و انسجام بخش‌های مختلف در سطح گفتمان می­ شوند اما به معنای گزاره‌ای جمله و ساخت نحوی آن وارد نمی‌شوند و عدم استفاده از آنها در متن سبب شکل‌گیری جملات گسسته و نامنسجم ...  بیشتر