رفتار نحوی افعال اصطلاحی در زبان فارسی: رویکردی شناختی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه علوم پزشکی تهران دانشکده پیراپزشکی گروه تصویر برداری پزشکی

2 دانشجوی دکتری زبانشناسی، گروه زبانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شاهرود، ایران

چکیده

بر اساس هادلستون و پولام (273:2002)،  اصطلاحات، آن دسته از واحدهای زبانی را در بر می­گیرند که هویتی بزرگتر از یک واژه دارند و معنای آن از مجموع معانی که اجزای تشکیل­دهنده­شان در صورت کاربرد تنها با خود حمل می­کنند حاصل نمی­شود. در پیشینه­ مطالعات، ثبات رفتار نحوی و عدم امکان ایجاد صورت­های متفاوت نحوی از ویژگی­های اصطلاحات معرفی شده­است. با این­وجود در برخی از مطالعات زبان­شناختی زایایی نحوی اصطلاحات، موضعی مدرج فرض می­شود و این سازه­های زبانی بر مبنا­ی ویژگی­های منحصر به فرد معنایی خود، درجات متفاوتی از تغییر رفتار نحوی را بدون تغییر در معنای اصطلاحی خود به نمایش می­گذارند. در این مقاله سعی بر آن است تا بر اساس  آراء گیبس و نایاک(1989) زایایی نحوی افعال اصطلاحی زبان فارسی واکاوی و نشان داده شود که چگونه برخی از گروه­های فعلی اصطلاحی این زبان علیرغم تغییرات نحوی، معنای اصطلاحی خود را حفظ نموده است درحالی که برخی دیگر بدون تغییر معنایی دستخوش تغییر نحوی نمی­شوند. همچنین قصد بر این است تا آن دسته از تغییرات نحوی که بیشترین و کمترین تأثیر را بر معنای اصطلاحی این گروه­های فعلی دارند مشخص شود. بدین منظور، افعال اصطلاحی از منظر زبان­شناسی­شناختی و بر اساس تغییر رفتارهای نحوی (مانند درج قید و صفت، تبدیل افعال اصطلاحی به عبارت­های اسمی و نیز فرآیند مجهول­سازی) بررسی می­شود. نتایج تحقیق نشان می­دهد که آن دسته از افعال اصطلاحی که مولفه­های سازنده آن تا حد زیادی به درک معنای اصطلاحی آنها کمک می​کنند (خودآشکارسازها) در تغییرات نحوی دچار تغییرات معنایی
نمی­شوند، درحالی که دسته دیگر افعال اصطلاحی که میان معنای اصطلاحی و اجزای سازنده­ آن­ ارتباط یک به یک برقرار نیست (غیرخودآشکارسازها) از زایایی نحوی برخوردار نیستند و در خلال تغییرات نحوی، تغییرات معنایی گسترده­ای را تجربه می­کنند.




 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Syntactic Behavior of Idiomatic Verbs in Persian: A Cognitive Approach

نویسندگان [English]

  • Shadi Davari 1
  • mohsen Ghasemi 2
1 Tehran University of Medical Sciences, Allied Medicine Faculty, Medical Imaging Department
2 Ph.D. student in linguistics, Islamic Azad University, Shahrud branch
چکیده [English]

Based upon Huddleston and Pullum (2002), idioms are linguistic units
portraying an identity larger than a word and possessing a non-compositional content which does not come out of the meaning of the single words inside. The literature depicts fixation of syntactic behavior and absence of different syntactic forms as the most significant feature of idioms. However, a few researches illustrate that the syntactic productivity of idioms is a matter of graduality and that these constructions represent degrees of dynamics and syntactic behavior without complete meaning change In the present contribution, an attempt has been made to explore the dynamics and the syntactic behavior of idiomatic verbs in Persian based on the cognitive approach of Gibbs & Nayak (1989). It is argued that most idiomatic verbs in Persian despite their syntactic change portray no alternation in idiomtic meaning. Furthermore, we will represent a categorization of the investigated syntactic behaviors which illustrate the most and the least impact on the meaning change of the idiomatic verbs. The analysis of data indicate that those idiomatic verbs which are comassable are least influenced by a change in their syntactic behavior and those that are decompassable are heavily influenced by this process.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Idioms
  • dynamics behavior
  • syntactic behavior
  • cognitive approach

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار