نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• محمود جعفری دهقی

استاد، رشته فرهنگ و زبانهای باستانی، دانشکده ادبیات، دانشگاه تهران

چکیده

از انسان کامل در بیشتر مکتب­ های فکری و فلسفی و ادیان و مذاهب یاد شده است. این مفهوم ممکن است با عنوان انسان آرمانی یا «مرد اَهلَو» به تفکر ایرانیان باستان نیز راه یافته باشد. همانطور که در آثار فلاسفه یونان نیز به این موضوع اشار شده است. پیشوایان کهن نظیر بودا و کنفسیوس نیز به انسان کامل توجه داشتد. در عرفان اسلامی انسان کامل کسی است که آثار صفات الهی در او مشهود باشد. به باور برخی عارفان ایرانی انسان کامل کسی است که اندیشه، گفتار و کردار نیک در او به کمال رسیده باشد. چنین کسی ممکن است رابط میان انسان و خدا باشد. افزون بر این، شواهدی از انسان کامل یا مفاهیمی نزدیک به آن در آیین گنوسی و نیز در بحث از انسان قدیم در آیین مانوی ارائه شده است. در متون پهلوی از جمله در دینکرد و دادستان دینی می­توان به نمونه­ هایی از انسان کامل دست یافت. براین اساس، کیومرث، زردشت و سوشیانس از نمونه­ های انسان کامل به شمار می­روند. هدف از نگارش این مقاله گردآوری و تحلیل متون مربوط به انسان کامل در ادبیات پهلوی است.

کلیدواژه‌ها

• انسان کامل
• فارسی میانه
• دادستان دینی
• دینکرد
• بندهش
• مرد اهلو

عنوان مقاله [English]

Righteous (Virtuous in Middle Persian Texts)

نویسنده [English]

• Mahmood Jafari Dehaghi

Professor, Ancient Iranian Languages and Culture, literature faculty, Tehran university

چکیده [English]

The virtuous has been mentioned in most schools of thought and philosophy and religions. This concept may have entered the thinking of ancient Iranians as an ideal man or "Ahlu man". As mentioned in the works of Greek philosophers. Ancient leaders such as Buddha and Confucius also paid attention to the virtuous. In Islamic mysticism, a perfect person is someone who has the effects of divine attributes in him. According to some Iranian mystics a perfect person is someone whose good thoughts words and actions have reached perfection. Such a person may be the link between man and God. In addition, there are evidences of the virtuous or concepts close to it in the Gnostic religion and also in the discussion of the ancient man in the Manichaean religion. Examples of the virtuous can be found in Pahlavi texts, such as in Dinkard and Dadastan Dini. Therefore, Kiyomarth, Zoroaster and Suchians are examples of perfect human beings.

کلیدواژه‌ها [English]

• Righteous
• Middle Persian Texts
• Ahlu man
• Dinkard
• Dadastan Dini