نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نازنین امیرارجمندی ¹
• سعیده علی نوری ²

¹ استادیار، گروه زبان شناسی، دانشگاه آزاد واحد تاکستان

² کارشناس ارشد زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه آزاد واحد تاکستان

چکیده

فرایند اشتقاق نقش فعالی در واژه­سازی دارد و جزء ساز و کارهای واژه­سازی زایا و پر­بسامد زبان­های مختلف، به ویژه زبان فارسی، محسوب می­شود. از این رو، در مقاله حاضر قصد بر این است تا فرایند ساخت­واژی اشتقاق در خسرو و شیرین نظامی بررسی شود.  نگارندگان در این پژوهش با استخراج واژه­های مشتق و تحلیل آنها و همچنین بر اساس چارچوب نظری بائر)1983(فرایند اشتقاق، چگونگی وندافزایی (پیشوندافزاییو پسوندافزایی) و نیز برآورد بسامد انواع وند­های به کار گرفته شده در واژه­های مشتق این پیکره زبانی، یعنی خسرو و شیرین نظامی بررسی می­شود. یافته­ها حاکی از آن است که فرایند اشتقاق از نوع پسوند­افزایی با بسامدی بالا و بسیار بیشتر از پیشوند­افزایی در ساخت واژه­های مشتق این پیکره کاربرد دارد. همچنین، پسوند «- ی» و پیشوند « نا - » پربسامدترین وندهای موجود و در مقابل پسوندهای«-سان»، «-وند»، «-َک»، «-گان»، «-دیس»، «-وش»، «-ور»،
«-انی»، «-سیر»، «-فام»، «-نا»، «-آگین»، «-گین »، «-زار »، «-لاخ » و پیشوندهای
« بـ- » و « وا- » کم بسامدترین وندهای به کار رفته در ساخت واژه­های مشتق این پیکره به شمار می­ روند.     
 

کلیدواژه‌ها

• اشتقاق
• ساخت واژه
• پسوندافزایی
• پیشوندافزایی

عنوان مقاله [English]

Derivation Process in Nezami’s Masterpiece, Khosrow and Shirin

نویسندگان [English]

• Nazanin Amir Arjmandi ¹
• Saeide Alinuri ²

¹ Assistant professor, linguistics department, Islamic Azad University, Takestan Branch

² M.A. graduate in linguistics, Islamic Azad University, Takestan Branch

چکیده [English]

The present research is concerned with derivation process in Nezami’s masterpiece, Khosrow and Shirin. Derivation has an active role in word formation and is one of the most productive and frequent mechanisms in any language, particularly in Persian. Authors of this research, by extracting the whole derivatives and analyzing them, and considering the theoretical framework, Bauer (1983); have done a subtle investigation about derivation process, affixation circumstances (prefixation or suffixation) also estimating frequency of affixes applied in the derivative words on the corpus. So concluded that suffixation is much more than prefixation applied in derivation and the most frequent suffixes and prefixes applied, are respectively: »-i«, »nā«. In return, suffixes such as: »-sān«, »-vænd«, »-æk«, »-gān«,
 »-dıs«, »-væʃ«, »-vær«, »-ānı«, »-sır«, »-fām«, »-nā«, »-āgın«, »-zār«, »-lāx« and prefixes like: »be-«, and »vā-« are the least frequent affixes in “Khosrow and Shirin”.

کلیدواژه‌ها [English]

• derivation
• morphology
• suffixation
• prefixation
• frequency