پیشنهادهایی برای خوانش جدید چند واژه از متنِ پهلوی درختِ آسوریگ

پورچیستا گشتاسبی اردکانی

دوره 16، شماره 61 ، بهمن 1401، ، صفحه 27-39

چکیده
  در پژوهش حاضر خوانشِ چند واژه از متنِ پهلویِ درخت آسوریگ که ممکن است به گونه دیگری خوانده شود، بررسی می ­شود. درخت آسوریگ منظومه مفاخره­ آمیزی است میان بُز و درخت خرما که به زبانِ پهلوی اشکانی یا پارتی سروده شده است، اما انتقال شفاهی آن و مکتوب کردن آن با خط پهلوی کتابی باعث شد تا واژه­ های فارسی میانه نیز در آن راه یابد. خط پهلوی ...  بیشتر

مرد اَهلَو (یا انسان کامل در متون فارسی میانه)

محمود جعفری دهقی

دوره 16، شماره 61 ، بهمن 1401، ، صفحه 65-76

چکیده
  از انسان کامل در بیشتر مکتب­ های فکری و فلسفی و ادیان و مذاهب یاد شده است. این مفهوم ممکن است با عنوان انسان آرمانی یا «مرد اَهلَو» به تفکر ایرانیان باستان نیز راه یافته باشد. همانطور که در آثار فلاسفه یونان نیز به این موضوع اشار شده است. پیشوایان کهن نظیر بودا و کنفسیوس نیز به انسان کامل توجه داشتد. در عرفان اسلامی انسان کامل ...  بیشتر

رده شناسی ترتیب واژه‌ها در زبان فارسی میانه

ذبیح اله کمیجانی بزچلویی

دوره 16، شماره 61 ، بهمن 1401، ، صفحه 77-99

چکیده
  در رده­ شناسی ترتیب واژه ­ها، آرایش سازه‌ها در سطح بند، گروه و جمله بررسی می ­شود. در پژوهش حاضر با توجه به مولفه‌های جهانی رده ­شناسی که توسط گرینبرگ(1963) و درایر(1992) معرفی شد، ترتیب واژه‌ها در فارسی میانه براساس 24 مولفه دبیرمقدم( 2006) بررسی می ­شود. فارسی میانه(پهلوی) از زبان‌های ایرانی میانه غربی شاخه جنوبی است. از 24 مولفه مشخص ...  بیشتر

مفسران حقوقی مادیان هزار دادستان

نادیا حاجی پور

دوره 12، شماره 44 ، خرداد 1395، ، صفحه 35-52

چکیده
  مادیان هزار دادستان یا کتاب هزار داوری، رساله­ ای درباره حقوق دوره ساسانی و به زبان فارسی میانه است.این مجموعه در پایان دوره ساسانی یعنی نیمه نخست قرن هفتم میلادی نوشته شده است و قوانینی که در آن مطرح می‌شود متعلق به دوره پیش از اسلام است. نام بیش از 50 مفسر در این متن آمده است که از میان آنها 4 موبد، 4 موبدان موبد و 47 حقوقدان بودند. نام ...  بیشتر