سیده آیدا برکاتی؛ حانیه سادات زنده باد؛ محمد منصور فلامکی
دوره 16، شماره 60 ، آذر 1401، ، صفحه 31-44
چکیده
نشانهشناسی روشی است که در تداوم خردی فلسفی در غرب شکل گرفت اما به صورت ناملموس و منسجم با مخاطب ارتباط برقرار میکند. نشانهشناسی فرآیندی است که هویت خود را بر اساس متن به دست میآورد و به عنوان ابزاری ارتباطی بین معماری و مخاطب به گفتوشنود مینشیند. به عقیده یاکوبسن زبان مبین نشانهها است و نظریه ارتباطی خود را با ۶ کارکرد ...
بیشتر
نشانهشناسی روشی است که در تداوم خردی فلسفی در غرب شکل گرفت اما به صورت ناملموس و منسجم با مخاطب ارتباط برقرار میکند. نشانهشناسی فرآیندی است که هویت خود را بر اساس متن به دست میآورد و به عنوان ابزاری ارتباطی بین معماری و مخاطب به گفتوشنود مینشیند. به عقیده یاکوبسن زبان مبین نشانهها است و نظریه ارتباطی خود را با ۶ کارکرد (ارجاعی، عاطفی، کنایی، هنری، همدلی و فرازبانی) معرفی میکند. در اینجا ۶ مصداق معماری (زمینه فرهنگی، رمزگان معماری، کاربرد صحیح، ابزار ارتباطی، کارکردی نمادین و رمزگان فرا معماری) را معادل با آن میتوان در نظر گرفت. این پژوهش با هدف بازخوانی بخشی از کتیبه عمارت قلمفرسا در شیراز از منظر نظریه ارتباطی یاکوبسن صورت گرفت و دو پرسش در آن مطرح شد. چگونه میتوان با تأکید بر نظریه ارتباطی یاکوبسن کتیبه ملحق به فضای معماری را بازخوانی نمود؟ چرا باید این کارکردهای زبانی را در یک اثر بازخوانی کرد؟ در راستای پاسخ به این پرسشها نخست با استناد به متون کتابخانهای و مقالات، به تبیین دیدگاه مبتنی بر نظریه زبانشناسی یاکوبسن پرداخته میشود و در ادامه با تأکید بر نشانهشناسی از منظر ساختارگرایان و نیز اندیشه یاکوبسن، مبانی نظری پژوهش تدقیق میگردد. بخش نخست که از نوع کلامی و متن است، واژگان کلیدی و متغیرها توصیف و تحلیل میشوند و در ادامه، این نظریه با بخشی از کتیبه عمارت قلمفرسا مورد تطابق قرار میگیرد. نتایج حاکی از آن است که گاهی چندین کارکرد را در یک اثر میتوان مشاهده نمود درحالیکه یکی از آنها بارزتر از باقی موارد است.