سیده آیدا برکاتی؛ حانیه سادات زنده باد؛ محمد منصور فلامکی
دوره 16، شماره 60 ، آذر 1401، ، صفحه 31-44
چکیده
نشانه‌شناسی روشی است که در تداوم خردی فلسفی در غرب شکل گرفت اما به صورت ناملموس و منسجم با مخاطب ارتباط برقرار می‌کند. نشانه‌شناسی فرآیندی است که هویت خود را بر اساس متن به دست می‌آورد و به عنوان ابزاری ارتباطی بین معماری و مخاطب به گفت‌وشنود می‌نشیند. به عقیده یاکوبسن زبان مبین نشانه‌ها است و نظریه ارتباطی خود را با ۶ کارکرد ...
بیشتر
نشانه‌شناسی روشی است که در تداوم خردی فلسفی در غرب شکل گرفت اما به صورت ناملموس و منسجم با مخاطب ارتباط برقرار می‌کند. نشانه‌شناسی فرآیندی است که هویت خود را بر اساس متن به دست می‌آورد و به عنوان ابزاری ارتباطی بین معماری و مخاطب به گفت‌وشنود می‌نشیند. به عقیده یاکوبسن زبان مبین نشانه‌ها است و نظریه ارتباطی خود را با ۶ کارکرد (ارجاعی، عاطفی، کنایی، هنری، همدلی و فرازبانی) معرفی می‌کند. در اینجا ۶ مصداق معماری (زمینه فرهنگی، رمزگان معماری، کاربرد صحیح، ابزار ارتباطی، کارکردی نمادین و رمزگان فرا معماری) را معادل با آن می‌توان در نظر گرفت. این پژوهش با هدف بازخوانی بخشی از کتیبه عمارت قلم‌فرسا در شیراز از منظر نظریه ارتباطی یاکوبسن صورت گرفت و دو پرسش در آن مطرح شد. چگونه می‌توان با تأکید بر نظریه ارتباطی یاکوبسن کتیبه ملحق به فضای معماری را بازخوانی نمود؟ چرا باید این کارکردهای زبانی را در یک اثر بازخوانی کرد؟ در راستای پاسخ به این پرسش‌ها نخست با استناد به متون کتابخانه‌ای و مقالات، به تبیین دیدگاه مبتنی بر نظریه زبان‌شناسی یاکوبسن پرداخته می‌شود و در ادامه با تأکید بر نشانه‌شناسی از منظر ساختارگرایان و نیز اندیشه یاکوبسن، مبانی نظری پژوهش تدقیق می‌گردد. بخش نخست که از نوع کلامی و متن است، واژگان کلیدی و متغیرها توصیف و تحلیل می‌شوند و در ادامه، این نظریه با بخشی از کتیبه عمارت قلم‌فرسا مورد تطابق قرار می‌گیرد. نتایج حاکی از آن است که گاهی چندین کارکرد را در یک اثر می‌توان مشاهده نمود درحالی‌که یکی از آنها بارزتر از باقی موارد است.
ستاره مجیدی؛ غزاله اسکندری
دوره 12، 46-47 ، اسفند 1395، ، صفحه 59-74
چکیده
در این پژوهش تلاش بر این است تا با توجه به رویکرد نشانه‌شناسی از دیدگاه رولان بارت، رمزگانها و نشانه‌های موجود در فیلم جامه‌دران بررسی شود. مضامین عمده روش نشانه‌شناسی در قالب رمزگانهای معرفی‌شده از سوی بارت شامل رمزگانهای اجتماعی، فنی، ایدئولوژیک، هرمنوتیک و زیبایی‌شناختی است. روش پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی-تحلیلی ...
بیشتر
در این پژوهش تلاش بر این است تا با توجه به رویکرد نشانه‌شناسی از دیدگاه رولان بارت، رمزگانها و نشانه‌های موجود در فیلم جامه‌دران بررسی شود. مضامین عمده روش نشانه‌شناسی در قالب رمزگانهای معرفی‌شده از سوی بارت شامل رمزگانهای اجتماعی، فنی، ایدئولوژیک، هرمنوتیک و زیبایی‌شناختی است. روش پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی-تحلیلی است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در 17 سکانس منتخب فیلم، بیشترین میزان استفاده از نظام رمزگان مربوط به رمزگان فنی و کمترین آن مربوط به رمزگان هرمنوتیک است. همچنین آمار بهدستآمده درصد استفاده از نظام رمزگان سینمایی در17سکانس منتخب فیلم را به گونه زیر نمایش میدهد. رمزگان فنی 94 درصد، رمزگان زیبایی‌شناختی 64 درصد، رمزگان اجتماعی 58 درصد، رمزگان ایدئولوژیک 58 درصد و رمزگان هرمنوتیک 35 درصد از کل آمار را به خود اختصاص دادهاند. تفاوت میان درصدهایهای بهدستآمده نشاندهنده این است که برخی رمزگانها در سطح فیلم بیشتر و برخی کمتر استفاده شده است و این تفاوت به نوع ژانر فیلم نیز بستگی دارد.