درباره آوانویسی پهلوی

محسن ابوالقاسمی

دوره 12، شماره 45 ، شهریور 1395، ، صفحه 5-9

چکیده
  استاد بارتلمه گفته است که صامت­های پهلوی را همان گونه که نوشته شده، باید خوانده شود مثلاً ت، پ، ... را باید t، p، ... خواند.(1) در کلاس پهلوی که هرتسفلد(2) در سال 1300 تاسیس کرد و در آن کلاس ملک الشعراء بهار و سید احمد کسروی تبریزی و غلامرضا رشید یاسمی، مجتبی مینوی و ... شرکت می­کردند و تا سال 1305 ادامه داشت پهلوی به روش باتلمه تدریس می­شد. سال ...  بیشتر

انگاره سرو در خیال ایرانی

فاطمه جهان پور

دوره 12، شماره 44 ، خرداد 1395، ، صفحه 5-26

چکیده
  پیوند بین انسان و گیاه و همسان­ انگاری آدمی و درخت از دیرینه ‏ترین تصورات و باورها در میان اقوام و ملت‏ها بوده است. درخت از منظر آدمی همواره از موقعیتی قدسی و ساحتی مینوی برخوردار بوده و در بینش اساطیری ملت‏ها تجلی‏ های مختلف و گوناگون داشته است. در این مقاله ضمن برشمردن جایگاه این عنصر قدسیانه در فرهنگ‏های مختلف، مشخصاَ اهمیت ...  بیشتر

نشانه شناسی بیلبوردهای هنری در طرح «نگارخانه ای به وسعت یک شهر»

افسانه ارجمندیان

دوره 11، 42-43 ، اسفند 1394، ، صفحه 5-30

چکیده
  در عصر ارتباطات و اطلاعات، دهه­ها است که بیلبوردها به طور جدی به عنوان ابزاری نوین در راستای هدایت اذهان در عرصه اقتصادی به کار می­روند. لیکن در طرحی جدید، تبلیغات اقتصادی بر روی بیلبوردها جای خود را به تصاویر هنری داده است تا این بار به گونه­ای دیگر بر روی افکار عمومی نقش آفرینی کنند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی بیلبوردهای هنری در ...  بیشتر

بررسی دلالت‌های ضمنی درفیلم «مرثیه برف» با رویکرد نشانه‌شناسی لایه‌ای

ایوب اسماعیل نژاد؛ زهرا محمدی

دوره 11، 40-41 ، شهریور 1394، ، صفحه 5-16

چکیده
  نشانه­ شناسی علمی است که به مطالعه انواع نشانه­ ها، نظام­های نشانه ­ای و ارتباطات آنها با یکدیگر به مثابه متن می­پردازد. در نشانه­ شناسی لایه ­ای با بررسی ارتباط بین نظام­های نشانه­ ای تلاش برای خوانش معنا است. در این مقاله قصد بر این است تا از زاویه­ ای نشانه­ شناسانه به خوانش بررسی دلالت­های ضمنی در فیلم مرثیه ...  بیشتر

انواع صفت فاعلی و مفعولی

محسن ابوالقاسمی

دوره 13، شماره 51 ، اسفند 1396، ، صفحه 5-9

چکیده
  در مقاله حاضر در مورد انواع صفت­های فاعلی و مفعولی در ایرانی باستان، فارسی میانه و فارسی دری و نیز طرز ساخت آنها بحث به میان آمده است.  بیشتر

بازنمایی تأثیر قدرت و ادب کلامی بر کاربرد واژه های خطاب در گفتار زنان و مردان از دیدگاه زبان شناسی اجتماعی

بهناز بیرون راه؛ فروغ کاظمی

دوره 14، 52-53 ، شهریور 1397، ، صفحه 5-24

چکیده
  هدف اصلی مقاله حاضر بازنمایی تأثیر قدرت و ادب کلامی بر کاربرد واژه­های خطاب در گونه گفتاری زنان و مردان فارسی زبان تهران از دیدگاه زبان­شناسی اجتماعی است. واژه­ های خطاب پنجره‌ای به تفاوت‌های اجتماعی و فرهنگی جامعه است و نگرش افراد نسبت به یکدیگر را آشکار می­ سازد. این مقاله مبتنی بر این فرضیه است که ادب، رسمیت، قدرت و همبستگی ...  بیشتر

مفهوم خانه در نظریات پدیده‌شناختی کریستین نوربری شولتز از مکان مسکونی(نمونه موردی: خانه تاریخی بروجردی‌های کاشان)

محسن آبیاتی؛ حسنعلی پورمند

دوره 16، شماره 60 ، آذر 1401، ، صفحه 5-30

چکیده
  یکی از اهداف غایی معماری این است که محلی را به مکانی قابل بهره‌برداری و سکونت تبدیل کند، بدان معنا که ذات نهفته و بالقوه حاضر در عناصر محیط را عیان نماید؛ از این رو مطالعه مکان بسیار حائز اهمیت است. از سوی دیگر نقطه آغار مفهوم پدیده‌شناسی در شاخه علوم فلسفی است، اما هرگز در فلسفه محدود نشده و دامنه نفوذ خود را در علوم مختلف دیگر، از ...  بیشتر

رده‌شناسی سازه‌های متقابل با نگاهی به زبان فارسی

فاطمه آهنگران

دوره 16، شماره 61 ، بهمن 1401، ، صفحه 5-26

چکیده
  ساختارهای متقابل گاهی حالت پیچیده‌ای از معنا را به خود می‌گیرد یعنی ظرفیت فعل با نقش‌های معنایی مطابقت ندارد و پیچیدگی زمانی مطرح می‌شود. این پیچیدگی به لحاظ ساختار صرفی-نحوی می‌تواند جمله را با چالش درک روبه‌رو کند. بنابراین زبان­ها راه حل­های متنوعی را برای نحوه کدگذاری موقعیت­های متقابل در ساختار بند به کار می­گیرند. ...  بیشتر

ساختار اتباع در گویش لای زنگانِ داراب

حسن رنجبر؛ کتایون نمیرانیان

دوره 13، 48-49 ، شهریور 1396، ، صفحه 15-24

چکیده
  برای درک درست از یک زبان، لهجه و گویش و نیز فهم بسیاری از ظرایف زبانی دانستن دستور زبان و قواعد حاکم بر آن ضروری است. بنا بر اهمیت این مسئله نگارندگان در این جستار ساختار اتباع در گویش لای­زنگان داراب را جهت بررسی و به دست دادن تفاوت­ها و شباهت­های ساخت اتباع در این گویش، برگزیدند. اتباع در اصطلاح دستور، لفظی است مهمل و بی­معنی ...  بیشتر

نیمرخ زبانی کودکان دارای اتیسم

حوریه احدی

دوره 12، 46-47 ، اسفند 1395، ، صفحه 5-16

چکیده
  اُتیسم یکی از اختلالات رشدی زبان است که بیشتر با آسیب کاربرد شناختی تشخیص داده می­شود. البته به علت دشوار بودن برقراری ارتباط با کودکان دارای اُتیسم، توانایی زبانی آنها کمتر بررسی شده است. این درحالی است که داشتن نیمرخ زبانی کامل از توانایی­های زبانی آنها برای تشخیص و درمان این کودکان ضروری است. هدف این مطالعه ارائه نیمرخ زبانی ...  بیشتر

زبان ارزیابی در نقد آثار هنری

محمد رضا احمدخانی؛ اکرم دهقان زاده

دوره 12، شماره 45 ، شهریور 1395، ، صفحه 11-27

چکیده
  در مقاله حاضر قصد بر آن است تا نقد آثار هنری برای تعیین هویت الگوهای دستوری و واژگانی استفاده شده در ارجاع مقایسه­ ای و همچنین شیوه استفاده از زبان ارزیابی و انواع ساخت­های زبانی (واژه­، صفت، بند و سازه­ های دستوری) به کار گرفته شده، بررسی شود. تعیین این الگوها که نقش کلامی ارزیابی و مقایسه در فرآیند درک دارند به خواننده این امکان ...  بیشتر

تحلیل گفتمان غزلیات عاشقانه سعدی و ابتهاج با تاکید بر نظام گذرایی

محمد عارف امیری؛ حسین قاسمی؛ آناهیتا پرتوی

دوره 13، شماره 51 ، اسفند 1396، ، صفحه 11-25

چکیده
  پژوهش‌حاضر با هدف تحلیل گفتمان غزلیات عاشقانه دو شاعر نامدار (سعدی و ابتهاج) از دو دوره زمانی مختلف انجام‌شده است تا به این وسیله چگونگی بازنمایی جهان‌بینی موجود در این گفتمان در قالب نظام گذرایی و انواع فرایند و نیز تفاوت‌ها و شباهت‌های احتمالی چنین بازنمایی‌ در غزلیات عاشقانه این دو شاعر مشخص گردد. یافته‌های پژوهش حاضر نشان ...  بیشتر

نظریه الگوهای شناختی و مفاهیم واژگانی: بنیادها، سازوکارها و کاربردها

شادی انصاریان؛ پارسا بامشادی

دوره 11، 40-41 ، شهریور 1394، ، صفحه 17-35

چکیده
  زبان­شناسی شناختی یکی از رویکردهای غالب در بررسی زبان به شمار می­آید که در آن معنا از جایگاه کلیدی و کانونی برخوردار است. تازه­ترین نظریه معنایی که در قالب این رویکرد ارائه شده است، نظریه مفاهیم واژگانی و الگوهای شناختی(به اختصار: مواش) از ایوانز (2006، 2007، a2009، b2009، a2010، b2010، 2013، 2015) است که نگاهی نو به فرآیند معناسازی و بازنمود معنایی ...  بیشتر

فرایندهای واجی همگونی و حذف در لری بختیاری مسجدسلیمان در چارچوب واج‏شناسی زایشی

فروزنده زردشتی؛ مریم ایرجی

دوره 13، 48-49 ، شهریور 1396، ، صفحه 25-38

چکیده
  هدف از نگارش این مقاله، شناسایی برخی از مهم‏ترین فرایندهای واجی موجود در همخوان‏های گویش لری بختیاری مسجدسلیمان  بر ‏اساس واج­شناسی زایشی، خطی و غیرخطی است. برای این کار داده‏ ها از بیست گویشور بومی در رده‏ های سنی و مقاطع تحصیلی متفاوت، از بی‏سواد تا تحصیلکرده، از طریق مصاحبه جمع‏آوری و بر مبنای الفبای آوانویسی بین­المللی ...  بیشتر

تأثیر تفاوت های جنسیتی بر طول جملات درخواستی انگلیسی توسط گویشوران سنندجی

روزیتا رنجبر

دوره 14، 52-53 ، شهریور 1397، ، صفحه 25-36

چکیده
  در این پژوهش تأثیر تفاوت­های جنسیتی در تولید جملات درخواستی به زبان انگلیسی توسط گویشوران کرد زبان در شهر سنندج  بررسی می­شود. بدین منظور، 54 دانشجوی سال اول دانشگاه کردستان در کلاس زبان انگلیسی عمومی به روش نمونه­گیری تصادفی انتخاب شدند. در این تحقیق از دانشجویان خواسته شد تا برای موقعیت­های مختلف موجود در پرسشنامه، جملات ...  بیشتر

زرتشت در آپوکریفا

میلاد جهانگیرفر

دوره 12، شماره 44 ، خرداد 1395، ، صفحه 27-34

چکیده
  در کتاب مقدس اشارات متعددی به ایران وجود دارد، هرچند نام زرتشت، پیامبر باستانی ایران، در کتاب‌های رسمی و پذیرفته شده توسط کلیسا ذکر نشده است. با وجود آن که کتاب‌های آپوکریفا منابعی مهم برای مطالعه دوره پس از حواریون محسوب می­شود، عمدتاً توسط کلیسا مردود شناخته شده‌اند. انجیل عربی کودکی مسیح یکی از کتاب‌های آپوکریفای عهد جدید ...  بیشتر

پیشنهادهایی برای خوانش جدید چند واژه از متنِ پهلوی درختِ آسوریگ

پورچیستا گشتاسبی اردکانی

دوره 16، شماره 61 ، بهمن 1401، ، صفحه 27-39

چکیده
  در پژوهش حاضر خوانشِ چند واژه از متنِ پهلویِ درخت آسوریگ که ممکن است به گونه دیگری خوانده شود، بررسی می ­شود. درخت آسوریگ منظومه مفاخره­ آمیزی است میان بُز و درخت خرما که به زبانِ پهلوی اشکانی یا پارتی سروده شده است، اما انتقال شفاهی آن و مکتوب کردن آن با خط پهلوی کتابی باعث شد تا واژه­ های فارسی میانه نیز در آن راه یابد. خط پهلوی ...  بیشتر

عوامل موثر بر موفقیت تبلیغات تلویزیونی از دیدگاه نشانه شناسی

گلبرگ ذهنی

دوره 11، 42-43 ، اسفند 1394، ، صفحه 31-46

چکیده
  از منظر علم و دانش ارتباطات، تبلیغات تجاری شکلی از پیام­های ارتباطی است که هدف آن ایجاد نگرش مثبت در مخاطبان یا مصرف­کنندگان و در نهایت خرید خدمت یا کالایی است که در یک رسانه خاص، نسبت به ترویج و تبلیغ آن اقدام شده است. از آنجا که تبلیغات تلویزیونی به عنوان گسترده­ترین شبکه تبلیغاتی در حوزه اقتصادی رابطه مستقیمی با توسعه اقتصادی ...  بیشتر

بازخوانی نشانه‌های زبان ارتباطی بخشی از کتیبه‌ عمارت قلم‌فرسا در شیراز از منظر نظریه ارتباطی یاکوبسن

سیده آیدا برکاتی؛ حانیه سادات زنده باد؛ محمد منصور فلامکی

دوره 16، شماره 60 ، آذر 1401، ، صفحه 31-44

چکیده
  نشانه‌شناسی روشی است که در تداوم خردی فلسفی در غرب شکل گرفت اما به ‌صورت ناملموس و منسجم با مخاطب ارتباط برقرار می‌کند. نشانه‌شناسی فرآیندی است که هویت خود را بر اساس متن به دست می‌آورد و به‌ عنوان ابزاری ارتباطی بین معماری و مخاطب به گفت‌وشنود می‌نشیند. به عقیده‌ یاکوبسن زبان مبین نشانه‌ها است و نظریه‌ ارتباطی خود را با ۶ کارکرد ...  بیشتر

تاثیر جنسیت برمیزان کاربرد جملات معلوم و مجهول در گویشهای اردلانی، ایلامی و آبدانانی

ابراهیم بدخشان؛ افشار چشمه چاهی؛ احمد پدرام؛ پروین عزیزی

دوره 12، 46-47 ، اسفند 1395، ، صفحه 17-26

چکیده
  در این پژوهش تاثیر جنسیت بر میزان کاربرد جملات معلوم و مجهول در گویش‌های کردی سنندجی (اردلانی)، کردی ایلامی و آبدانانی بررسی می­شود. جامعه آماری این پژوهش متشکل از٩٠ گویشورِ زن و مرد از سه گویش مذکور( شامل ٤٥ زن و ٤٥ مرد) است که به صورت تصادفی انتخاب شدند. برای  جمع­آوری داده‌ها، از ابزار پرسش‌نامه استفاده شد. نتایج حاصل از این ...  بیشتر

حروف اضافه بی‌آوا در فارسی نوین: رویکردی کمینه‌گرا

آوا ایمانی

دوره 13، شماره 51 ، اسفند 1396، ، صفحه 27-46

چکیده
  در این پژوهش حذف حروف اضافه در گروه‌های حرف اضافه در زبان فارسی بررسی می­شود و هدف از انجام آن، توصیف نحوی فرآیند حذف حروف اضافه در چارچوب برنامه کمینه‌گرا (ردفورد، 2009) است. جایگاه­های حذف، عامل حذف و علت دستوری یا غیردستوری بودن حذف در برخی گروه‌های حرف اضافه‌ای نسبت به دیگر گروه­ها، موضوعات عمده بررسی شده در این تحقیق هستند. ...  بیشتر

پسوند «-u» در مکالمات و روایت های نوشتاری محاوره ای گویش کرمانی: رهیافتی جامعه شناختی

آتوسا رستم بیک تفرشی؛ محمد عارف امیری

دوره 12، شماره 45 ، شهریور 1395، ، صفحه 29-44

چکیده
  کاربرد پسوند -u با کلمات مختلف به عنوان یک وند تصریفی یا اشتقاقی از ویژگی­های بارز گویش کرمانی است. آنچه ویژگی مشترک صورت­های مختوم به -u است، کاربرد آن­ در بافت محاوره­ ای و غیررسمی است. هدف پژوهش حاضر بررسی رخداد واژه­ های مختوم به –u در دو نوع گفتمان نوشتاری شامل مکالمه و روایت در سبک محاوره­ ای و عامیانه است تا به این پرسش­ها ...  بیشتر

مفسران حقوقی مادیان هزار دادستان

نادیا حاجی پور

دوره 12، شماره 44 ، خرداد 1395، ، صفحه 35-52

چکیده
  مادیان هزار دادستان یا کتاب هزار داوری، رساله­ ای درباره حقوق دوره ساسانی و به زبان فارسی میانه است.این مجموعه در پایان دوره ساسانی یعنی نیمه نخست قرن هفتم میلادی نوشته شده است و قوانینی که در آن مطرح می‌شود متعلق به دوره پیش از اسلام است. نام بیش از 50 مفسر در این متن آمده است که از میان آنها 4 موبد، 4 موبدان موبد و 47 حقوقدان بودند. نام ...  بیشتر

روش پژوهش کیفی، برآیند رویکرد امیک و قوم نگاری ارتباط

فریده حق بین

دوره 11، 40-41 ، شهریور 1394، ، صفحه 37-46

چکیده
  در این مقــاله ابتدا دیــدگاه­های کنت پایک در خصوص روش بررسی و مطالعه زبان مطرح می­شود آنگاه برخی دیدگاه­های دل هایمزدر مورد توانش ارتباطی و مطالعه زبان به عنوان پدیـده­ای اجتماعی مورد بحث قرار می­گیرد. در خاتمه، روش پژوهش کیفی که از جدیدترین مباحث در زبان­شناسی کاربردی است به عنوان تلفیقی از نتایج دو دیدگاه فوق معرفی می­شود.  بیشتر

مقایسه مشخصه های اجتماعی-معنایی در گفتمان سازمان های مردم نهاد (سمن ها) و مؤسسات خیریه بر اساس رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، لاکلا و موف

سارا زارع؛ معصومه ارجمندی

دوره 14، 52-53 ، شهریور 1397، ، صفحه 37-56

چکیده
  طبق نظریه پساساختگرایی لاکلا و موف (1985)، همه­ پدیده­ های اجتماعی تحت تاثیر فرآیندهای گفتمانی شکل می­گیرند و اجتماع، عرصه­ مبارزه برای تعریف و تثبیت معنا است. آنان معتقدند گفتمان­ها همواره با استفاده از سازوکارهای معنایی از طریق روش­های مختلفی همچون مطبوعات، برای تاثیرگذاری بر روی افکار عمومی با هم در حال رقابت­اند و این ...  بیشتر